Amstaff (american staffordshire terrier) - pies o wielu twarzach
Amstaffy to psy, które budzą wiele emocji. Ich wygląd nie pozostawia złudzeń – to bardzo silne i masywne psy, które budzą słuszny respekt. Z drugiej strony, wielbiciele rasy podkreślają, że choć amstaff potrzebuje konsekwentnego i stanowczego opiekuna, to psy tej rasy są niezwykle czułe, kochające i nastawione na relację z człowiekiem. Jaka jest więc prawda o amstaffach? Urodzony zabójca, czy spokojny pieszczoch?
Spis treści
- Historia amstaffów
- Amstaff vs pitbull
- Charakter i osobowość amstaffów
- Dla kogo amstaff będzie idealnym pupilem
- Amstaff i dzieci
- Amstaff i inne zwierzęta
- Żywienie – najlepsza karma dla amstaffa
- Zdrowie amstaffów
- Pielęgnacja amstaffów
- Amstaff – wzorzec rasy i wygląd
- Imię dla amstaffa
Historia amstaffów
Choć dzisiejsze amstaffy są przede wszystkim psami rodzinnymi, ich historia jest nierozerwalnie związana z walkami psów. Jak wszystkie teriery typu bull (TTB), amstaffy pochodzą od psów uczestniczących w walkach psów w środkowej Anglii (dokładniej – w okolicach Staffordshire). Krzyżowano buldogi i teriery, by uzyskać psy silne, a jednocześnie o dużym temperamencie, inteligencji i chętne do współpracy z człowiekiem. Nazywano je pitbullami lub pitdogami – od słowa „pit” oznaczającego arenę do walki psów.
Pitbulle przybyły z Anglii do Ameryki razem z osadnikami. Choć nadal używano ich do walk, coraz częściej były także doceniane jako psy obronne i rodzinne, które broniły gospodarstwa przed bandytami, ale też dzikimi zwierzętami. Właściciele coraz częściej myśleli o kształtowaniu rasy jako psów rodzinnych – eliminowaniu potrzebnej w walkach zaciętości i rozmnażaniu jak najbardziej stabilnych jednostek. W ten sposób amstaffy oddzieliły się od pitbulli (które po jakimś czasie również coraz częściej stawały się psami rodzinnymi). Dziś obie rasy są hodowane z myślą o towarzyszeniu człowiekowi i choć są do siebie bardzo podobne, to istnieją pewne różnice.
Amstaffy zarejestrowano w American Kennel Club oraz w FCI w 1936 roku jako staffordshire teriery, natomiast w 1972 roku nazwa została zmieniona na american staffordshire terrier – by amerykańskie amstaffy odróżnić od mniejszych, angielskich staffików.
Amstaff vs pitbull
Amstaffy i pitbulle to psy, których historia jest ze sobą nierozerwalnie złączona, co do tej pory jest widoczne na pierwszy rzut oka. Obie rasy psów są do siebie bardzo podobne i osoba, która nie interesuje się terierami typu bull, może pomylić je ze sobą.
Nie ułatwia sprawy fakt, że pitbulle nie są rasą uznaną przez FCI, a przez mniejsze organizacje kynologiczne w USA (najważniejszym jest United Kennel Club – UKC). Pokrywające się częściowo wzorce doprowadziły do sytuacji, kiedy ten sam pies mógł być zarejestrowany w FCI jako amstaff i jako pitbull w UKC. Wzorzec pitbulla jest też o wiele bardziej ogólny. Miłośnicy obu ras mówią, że można pomylić pitbulla z amstaffem, tym bardziej że duża część psów spotykanych na ulicy, to psy typie rasy bez rodowodu.
Co do zasady jednak amstaffy są psami o bardziej atletycznej, wystawowej sylwetce i w bardziej uśrednionym typie. W przypadku pitbulli występuje większa dowolność wyglądu, hodowcy zwracają większą uwagę na użytkowość psa (w dzisiejszych czasach rozumianą przez sport, np. weight pulling).
Dzisiejsze amstaffy są zazwyczaj wyższe i smuklejsze, zazwyczaj mają też kształtniejszą, bardziej szlachetną głowę. Pitbulle mogą (ale nie muszą) być cięższe, mogą mieć też dowolne umaszczenie. U amstaffów niepożądane jest czarna podpalana, czekoladowa i biała (jeżeli biel to ponad 80%).
Charakter i osobowość amstaffów
Amstaffy to żywiołowe, przyjazne psy o dużej inteligencji. Są bardzo nastawione na człowieka, uwielbiają uczyć się nowych rzeczy i spędzać czas ze swoim opiekunem. Amstaffy, zwłaszcza suczki, najczęściej uwielbiają dzieci – wiele jednak zależy od socjalizacji psa. Choć na pierwszy rzut oka nie wyglądają na przytulasy, są bardzo uczuciowe i wrażliwe.
Druga strona charakteru amstaffa to jednak duża niezależność i upór. Przy wyborze amstaffa koniecznie pamiętaj, że jest to trochę buldog, a trochę terrier – ze wszystkimi zaletami i wadami obu typów psów. Podobnie jak wszystkie teriery, american staffordshire terrier potrzebuje sporo ruchu i zajęć, by rozładować energię – w przeciwnym wypadku może sprawiać problemy wychowawcze.
W przypadku amstaffów olbrzymią rolę odgrywa rola hodowcy i chęć późniejszej pracy z psem u docelowego opiekuna. Amstaffy w kochających domach i pod okiem odpowiedniego przewodnika mogą być wspaniałymi towarzyszami życia, jednak na pewno nie każdy nadaje się na opiekuna takiego psa. Część psów, zwłaszcza samców, bywa trudna w okresie dojrzewania – mogą pojawić się problemy z akceptacją innych psów, większa niezależność i buntownicze nastawienie. Wtedy kluczowe jest nastawienie opiekuna, a często także praca z behawiorystą, czy szkoleniowcem.
Problemy wychowawcze u amstaffów mogą pojawić się u każdego psa, także takiego, który pochodzi ze sprawdzonej hodowli, jednak praca hodowcy jest bardzo ważna. Przed zakupem psa warto porozmawiać z hodowcą o wczesnej socjalizacji szczeniąt i warunkach życia. Wskazane jest także odwidzenie hodowli, by przekonać się, czy matka szczeniąt jest zadbana i dobrze się czuje, jak zachowują się szczenięta i czy uczestniczą w codziennym życiu. Szczeniaki, które od małego bawiły się nie tylko z własnym rodzeństwem, ale też dziećmi hodowcy (czy dziećmi znajomych), kotami, innymi psami, mogą być w przyszłości lepiej przygotowane do życia w rodzinie.
Dla kogo amstaff będzie idealnym pupilem
Amstaff to pies, który potrzebuje zrównoważonego, pewnego siebie i konsekwentnego (a przy tym wrażliwego) opiekuna. To dość specyficzny zestaw cech, który sprawia, że nie każdy odnajduje się w codziennym życiu z astem.
Opiekun amstaffa powinien być stabilny emocjonalnie, by pies czuł się pewnie i bezpiecznie, a przy tym konsekwentnie i spokojnie ustalał zasady panujące w codziennym życiu. Konsekwencja w stosunku do psa nie może jednak przechodzić w zbyt dużą surowość – amstaff to pies pełen miłości, który powinien wiedzieć, na co może sobie pozwolić, ale jednocześnie chce być słodkim pieskiem, oczkiem w głowie swojego opiekuna.
Amstaff potrzebuje sporo ruchu, doskonale odnajdzie się pod opieką osoby aktywnej, która znajdzie psu zajęcie. Nie musi być to od razu sport wyczynowy – w warunkach domowych mogą być to po prostu długie spacery połączone z nauką sztuczek i komend – by wykorzystać chęć nauki i wyzwań u asta.
Amstaff i dzieci
Opinie w zakresie relacji amstaff-dziecko są podzielone. Z jednej strony – amstaffy często uwielbiają dzieci, widać, że starają się zachowywać wobec nich o wiele bardziej ostrożnie i łagodnie. Są też bardzo odporne na ból, dlatego o wiele mniejsze jest prawdopodobieństwo, że dziecko zrobi psu krzywdę.
Z drugiej strony – przypadki pogryzienia dziecka przez psa kończą się w przypadku astów o wiele częściej dramatycznie. Nie ma co ukrywać – o wiele groźniejsze jest po prostu ugryzienie dużego i silnego psa niż yorka, czy maltańczyka.
Amstaff może być wspaniałym psem rodzinnym, mającym kontakt nawet z malutkimi dziećmi – pod warunkiem że dorośli przykładają dużą wagę do pracy z psem i świadomego budowania relacji dziecka z psem. Dziecko powinno od samego początku być uczone, jak można bawić się z pupilem, a reakcja psa na dziecko powinna być uważnie obserwowana przez dorosłych. W przypadku psa mającego kontakt z dziećmi konieczne jest też wczesne reagowanie na pierwsze oznaki problemów wychowawczych (które mogą się pojawić, ale nie muszą).
American staffordshire terrier na pewno nie jest psem, którego dziecko może samodzielnie wyprowadzić na spacer. W sytuacji kryzysowej (np. konflikt z innym psem) konieczne jest zachowanie zimnej krwi, a często także sporo siły.
Amstaff i inne zwierzęta
Relacje amstaffów z innymi zwierzętami, zwłaszcza psami, są różne. Częściowo zależą od wychowania, socjalizacji w hodowli i pracy opiekuna, ale nie da się ukryć, że psy są po prostu różne.
Niektóre amstaffy bez większego nakładu pracy zupełnie bezproblemowo nawiązują kontakty z innymi psami i umieją się z nimi delikatnie bawić. Inne, najczęściej samce – próbują dominować nad innymi psami i często prowokują bójki, a neutralne mijanie innych psów na spacerze wymaga od opiekuna sporo pracy. Realnie większość psów znajduje się gdzieś pomiędzy tymi dwoma skrajnymi scenariuszami.
Choć duża część amstaffów jest jedynakami, nierzadkie są sytuacje, kiedy amstaff zgodnie żyje pod jednym dachem z innym psem. Duży wpływ ma jednak zarówno charakter amstaffa, jak i drugiego psa. Co do zasady przyjmuje się, że o wiele łatwiej jest ułożyć relacje mieszane (psa z suką), a także wtedy, kiedy drugi pies ma spokojny, bezkonfliktowy charakter.
Podobnie wygląda sytuacja z kotami i innymi zwierzętami.
Żywienie – najlepsza karma dla amstaffa
Część amstaffów ma wrażliwy układ pokarmowy i skłonność do alergii, dlatego zawsze warto zachować ostrożność podczas wprowadzania nowej karmy.
Poza tym, żywienie amstaffów niczym nie różni się od żywienia innych psów. Podstawą diety powinna być więc karma z dużą ilością wysokiej jakości mięsa. Ważnymi dodatkami są warzywa, owoce, zioła i inne produkty wspierające zdrowie, jak jaja, czy olej z łososia. Ilość karmy podawanej amstafowi powinna być dostosowana do jego wielkości i aktywności. Przekarmienie pupila nie jest wskazane, dlatego pamiętaj, by dzienną porcję karmy odmierzać, zamiast nakładać „na oko”.
Wielu opiekunów zapomina, że smaczki podawane podczas treningu, czy szkolenia, to dodatkowe kalorie, o których warto pamiętać podczas obliczania zapotrzebowania dietetycznego. Jeżeli smaczki są podawane często, najwygodniej będzie ustalić stałą dzienną porcję smaczków i pomniejszyć odpowiednio dzienną dawkę karmy podstawowej.
Bardzo ważne jest, by smaczki nie przekraczały ok. 20% zapotrzebowania kalorycznego. Zbyt duża ilość przysmaków w diecie psa może doprowadzić do problemów trawiennych, zazwyczaj zaparć. W przypadku szczeniąt, które najczęściej dostają nagrody za prawidłowe zachowanie podczas nauki, można, zamiast smaczków stosować smakowitą karmę pełnoporcjową.
Zdrowie amstaffów
Amstaffy to najczęściej zdrowe i odporne psy. Każdy opiekun asta powinien jednak pamiętać, że są to psy bardzo odporne na ból, dlatego, jeżeli zauważysz najmniejszy objaw choroby, lepiej udać się do weterynarza – choćby tylko na wszelki wypadek.
Jako psy uwielbiające aktywność i bawiące się często bardzo żywiołowo, amstaffy nieco częściej niż inne psy miewają kontuzje – typowe dla rasy jest, chociażby zerwanie więzadła krzyżowego. Zdarza się także zwichnięcie soczewki oka, które może nastąpić samoistnie lub na skutek urazu. Skłonność do tej przypadłości asty odziedziczyły po terrierowatych przodkach.
Amstaffy, podobnie, jak bulteriery, miewają problemy dermatologiczne. Czasami są spowodowane alergią pokarmową, jednak nie zawsze. Amstaff może chorować także na atopowe zapalenie skóry.
Atletyczna budowa ciała sprawia, że amstaffy są też nieco bardziej narażone na dysplazję stawów biodrowych, czy łokciowych. Choć hodowle nie mają obowiązku wykonywać żadnych badań na choroby typowe dla rasy, część hodowców z własnej inicjatywy sprawdza stan stawów zarówno przyszłych rodziców, jak i szczeniąt.
American staffordshire terrier miewają też problem z sercem.
Ogólnie jednak większość psów tej rasy jest zdrowa i sprawna przez większość życia. Amstaffy żyją najczęściej ok. 11 lat, choć zdarzają się także psy nawet 15-letnie.
Pielęgnacja amstaffów
Pielęgnacja amstaffów jest najczęściej bezproblemowa i nie zajmuje wiele czasu. Krótką sierść wystarczy po prostu wyczesywać. W okresie linienia polecamy robić to o wiele częściej niż zazwyczaj, ponieważ włoski asta są krótkie i twarde, najczęściej mocno wbijają się w dywan, czy tapicerowane meble.
Amstffy najczęściej nie wymagają częstych kąpieli. Jeżeli już jednak pupil potrzebuje kąpieli, najlepiej użyć bezzapachowych kosmetyków dla skóry wrażliwej. Jako pies o krótkiej sierści, amstaff na pewno będzie potrzebował zimą ubranka.
Warto dbać o higienę uszu i sprawdzać stan oczu. Od szczeniaka przyzwyczajaj też pupila do mycia zębów i przycinania pazurków.
Sprawdź: Ubranka dla dużego psa
Amstaff – wzorzec rasy i wygląd
Kraj pochodzenia: USA
Klasyfikacja FCI: Grupa 3 – teriery, sekcja 3 – teriery typu bull.
Wrażenie ogólne: Proporcjonalnie zbudowany, elegancki, zwinny i dobrze umięśniony pies, który już na pierwszy rzut oka sprawia wrażenie silnego. Zwarty i krępy, żywo reaguje na otoczenie.
Wysokość: pies: 46-48 cm, suka: 43-46 cm.
Waga: Proporcjonalna do wzrostu.
Głowa: Średniej długości, o szerokiej czaszce, z wyraźnie zaznaczonym stopem. Czarny nos, średniej długości kufa zaokrąglona od góry. Uwydatnione, umięśnione policzki.
Oczy: Ciemne, okrągłe, szeroko rozstawione i głęboko osadzone.
Uszy: Wysoko osadzone, krótkie. W kształcie płatka róży lub półuniesione.
Szyja: Mocna, średniej długości, sucha. Lekko łukowato wygięta, bez podgardla, zwężająca się stopniowo ku głowie.
Tułów: Dość krótki grzbiet, krótki i łagodnie ścięty zad. Głęboka, szeroka i długa klatka piersiowa.
Ogon: Nisko osadzony, krótki w porównaniu do wielkości psa, zwężający się ku końcowi.
Kończyny: Przednie kończyny proste, o mocnej kości i szeroko rozstawione. Tylne – mocno umięśnione, z nisko umiejscowionymi stawami skokowymi. Średniej wielkości łapy.
Chód: Elastyczny.
Sierść: Błyszcząca, krótka, twarda w dotyku.
Umaszczenie: Każda maść łaciata lub jednolita. Niepożądana jednak czarna podpalana, czekoladowa i więcej niż 80% białej sierści.
Imię dla amstaffa
Imię dla psa: Atlas, Bruno, Łobuz, Frodo, Rambo, Czaruś, Fabio, Pepe, George, Diablo, Gucio, Diego, Zeus, Piorun, Maxi, Lucky.
Imię dla suczki: Tanga, Ciapa, Mamba, Polly, Nelly, Figa, Luna, Diana, Pestka, Sally, Kulka, Candy, Nora, Dina, Kluska, Lola.
Czytaj również: Pies ~ Rasy psów
Być może zainteresuje Cię również ten wpis: Zmiana karmy psa – jak zrobić to mądrze
Poprzedni wpis: Dokarmianie kotów - jak mądrze pomagać wolnożyjącym kotom
