Jamnik - wielki charakter w małym ciele

2021-11-03

Jamniki to psy pełne niezależności, odwagi, uporu i inteligencji. Kochają swoich bliskich na zabój, wobec obcych często początkowo zachowują dystans. Mimo małych rozmiarów jamnik jest pełen energii i gotowy do działania. Choć nie może pochwalić się sylwetką sportowca, chętnie będzie spędzał aktywnie czas – uwielbia długie spacery i zabawy w tropienie. To pies, wobec którego nie można przejść obojętnie – z małego ciałka emanuje wielka charyzma. Dowiedz się więcej o tej niezwykłej rasie!

Historia rasy

Wielbiciele rasy często doszukują się przodków jamnika w starożytnym Egipcie. Wizerunki znalezione na ścianach świątyń przedstawiają małego, długiego psa na niskich nogach. Choć wszystko wskazuje na to, że jest to jedynie zbieg okoliczności, część miłośników jamników wierzy, że ukochany pupil to w istocie potomek psa faraona.

O wiele bardziej prawdopodobne jest szukanie protoplastów rasy w średniowiecznych Niemczech. Tam właśnie hodowano niewielkie psy pomagające myśliwym w polowaniach. Prawdopodobnie bezpośrednim przodkiem jamnika były niewielkie psy gończe, od których pochodzi także m.in. Dachsbracke, alpejski gończy krótkonożny.

W przeciwieństwie do wielu innych ras jamniki były dobierane do hodowli z uwagi na predyspozycje użytkowe – miały być silne i niezależne, by pomagać myśliwym w łowach w trudno dostępnych miejscach – choć na polowaniach pełniły wiele zadań, były przede wszystkim norowcami. Ten sposób podejścia do hodowli przyczynił się do powstania psów o niezwykle silnym charakterze, niezależnych, samodzielnych i nieco upartych. W tak małych psach drzemie niezwykła siła, która jest widoczna nawet na pierwszy rzut oka.

Z uwagi na kształtowanie się rasy w środowisku arystokratów o zacięciu myśliwskim, był to pies, który przez wieki kojarzył się raczej z wyższymi sferami. Znanymi opiekunami jamników byli m.in. Napoleon Bonaparte, któremu zdarzało się nawet pozować do portretów z ukochanym pupilem, czy Cesarz Wilhelm II, który swojemu jamnikowi postawił pomnik. Pierwszy wzorzec rasy postał w 1879 roku, a Klub Jamnika w 1888 roku. Wtedy też nastąpiło upowszechnienie się jamników na szerszą skalę.

Choć obecnie jamniki nie są tak popularne jak inne małe rasy (np. jack russel terrier, westie, czy corgi), nadal mają swoje wierne grono wielbicieli. Choć nadal wiele jamników to psy uczestniczące w polowaniach, większość z nich wiedzie spokojne życie domowego pupila.

Dzisiaj jamniki występują w dziewięciu odmianach, które różnią się rozmiarem i rodzajem szaty.

Ze względu na wielkość dzielimy jamniki na:

Jamniki standardowe (największa odmiana, obwód klatki piersiowej powyżej 35 cm, waga do ok. 9 kg.
Jamniki miniaturowe (obwód klatki piersiowej od 30 do 35 cm – pomiar w wieku 15 miesięcy)
Jamniki królicze (obwód klatki piersiowej do 30 cm – pomiar w wieku 15 mies.)

Warto wiedzieć, że hodowca jamników nigdy nie może mieć 100% gwarancji, jakiej wielkości będą szczeniaki w przyszłości. Może się więc zdarzyć, że szczeniak po rodzicach – jamnikach króliczych będzie w przyszłości jamnikiem miniaturowym, a po jamnikach miniaturowych – króliczym.

Podział ze względu na typ sierści:

Jamniki krótkowłose
Jamniki długowłose (odmiana powstała w wyniku krzyżowania ze spanielami, zazwyczaj charakteryzują się łagodniejszym i spokojniejszym charakterem)
Jamniki szorstkowłose (odmiana powstała w wyniku krzyżowania z terrierami, zazwyczaj bardziej zadziorne i energiczne)

pielęgnacja jamnika szorstkowłosego

Charakter i osobowość

Sympatyczny, ale zadziorny, wybitnie inteligentny, ale uparty i niezależny, samodzielny, ale kochający – nie da się ukryć, że jamnik to pies wielu sprzeczności. Większość cech jego charakteru jest bardzo wyrazista, co sprawia, że mimo niskiego wzrostu jamnika trudno jest nie zauważyć – tym bardziej, iż uwielbia być w centrum uwagi.

Jamniki są energiczne, radosne i pełne energii. Potrzebują zajęcia i długich spacerów, by czuć się naprawdę szczęśliwe. Pozostawione bez zajęcia i wyprowadzane na szybkie rundki dookoła osiedla mogą przejawiać problemy z niszczeniem rzeczy. Jako psy z silnie rozwiniętym instynktem łowieckim, wyróżniają się doskonałym węchem. Doskonale odnajdą się w zabawach węchowych. Mata węchowa lub interaktywna zabawka na przysmaki mogą być świetnym rozwiązaniem na spędzenie razem czasu, kiedy pogoda będzie uniemożliwiać długi spacer.

Jamniki są bardzo inteligentne, co nie zawsze oznacza podatność na szkolenie. To niezależne i uparte psy, które czasami mogą doskonale zrozumieć, czego oczekuje od nich opiekun, lecz niekoniecznie mieć ochotę na wykonanie zadania. Nie oznacza to jednak, że jamnika nie da się wyszkolić ani nawet, że jest to rasa wyjątkowo trudna w ułożeniu. Jamniki nie są na pewno nawet w pierwszej dziesiątce najtrudniejszych do wychowania psów, nie są też jednak najbardziej skłonnymi do współpracy psami. Jamnik może być także psem dla początkującego, niedoświadczonego opiekuna, pod warunkiem, że będzie on gotowy na pracę z pupilem. Potencjalnym problemem wychowawczym może być silny instynkt łowiecki, który sprawia, że gdy na spacerze jamnik poczuje interesujący go zapach, może całkowicie zapomnieć o posłuszeństwie. Na wszelki wypadek lepiej więc nie spuszczać go ze smyczy.

Charakter jamników może się różnić w zależności od odmiany. Jamniki długowłose są z reguły nieco łagodniejsze, spokojniejsze i czułe, natomiast szorstkowłose – bardziej energiczne i zadziorne.

Dla kogo ta rasa będzie odpowiednia

Jamnik sprawdzi się jako towarzysz osoby lubiącej długie spacery. Nie da się ukryć, że budowa ciała wyklucza dużą część psich sportów, jednak jeżeli nie marzysz o nagrodach za osiągnięcia w psich dyscyplinach, a jedynie towarzysza spacerów po parku i spokojnej włóczęgi – jamnik będzie wyborem idealnym.

To pies, który równie dobrze odnajdzie się w wielkim mieście, jak i w domku na pustkowiu. Należy brać jednak pod uwagę fakt, że nie powinien on wchodzić po schodach. Wnoszenie pupila na parter do windy jest wykonalne, jednak przed wyborem tej rasy należy wziąć pod uwagę, że będzie ono konieczne. O ile w ciepłe dni nie jest to kłopotliwe, tak po deszczowym, jesiennym spacerze podnoszenie ubłoconego pupila nie dla każdego będzie akceptowalne. Jeżeli nie chcesz, by wnoszenie ulubieńca po schodach stało się Twoją codziennością, przemyśl wybór rasy o nieco innej budowie ciała.

Jamnik to pies żywiołowy i uczuciowy. Potrzebuje opiekuna, który będzie codziennie okazywał mu miłość. Pomimo niezależności, jamnik nie lubi dystansu. To pies dla osoby, która szuka charakternego psa o wielkim sercu. Jamniki słyną też z tego, że chętnie śpią z opiekunem w łóżku.

Jamnik a dzieci

Nie da się jednoznacznie powiedzieć, czy jamnik nawiąże trwałą przyjaźń z dzieckiem. Na pewno zależy to od preferencji konkretnego jamnika (zdarzają się zarówno takie, które uwielbiają dzieci, jak i trzymające się na dystans), od charakteru i wieku dziecka, a także sposobu, w jaki osoby dorosłe ustalą zasady wspólnego życia. Jamnik (jak każde zwierzę) nie jest pupilem dla dziecka, lecz osoby dorosłej. Dziecko może nawiązać trwałą relację z pupilem uczestniczyć w opiece nad nim (stosownie do wieku), lecz odpowiedzialność za niego będzie po stronie osoby dorosłej.

Z uwagi na żywiołowy temperament jamnik nie jest zazwyczaj pierwszym wyborem dla rodziny z dziećmi. Może być to wspaniały kompan dla dziecka, ale raczej dla starszaka, nie maluszka. Nie oznacza to, że nie jest możliwe szczęśliwe życie pod jednym dachem jamnika i nawet bardzo małego dziecka – jednak w wielu przypadkach miłość będzie rozkwitać powoli razem z dorastaniem młodego człowieka.

Na rozwijanie się relacji pies-dziecko bardzo duży wpływ będzie mieć postawa rodziców. Zapewnienie psu zarówno uwagi, jak i poczucia bezpieczeństwa (między innymi uszanowania przestrzeni do odpoczynku i możliwości oddalenia się od malucha) sprawi, że pupil będzie czuł się swobodnie w towarzystwie dziecka. Potomek zaś na pewno zyska, jeżeli od najmłodszych lat będzie uczony empatii i zasad zachowania w stosunku do czworonożnego przyjaciela.

czy jamnik to dobry pies dla dziecka

Jamnik a inne psy

Jamniki zazwyczaj dość dobrze dogadują się z innymi przedstawicielami swojego gatunku, szczególnie w obrębie własnej rasy. Jako psy nieustraszone, nie wykazują żadnego respektu przed pobratymcami większych rozmiarów, co może (lecz nie musi) wywoływać konflikty na spacerach. W relacjach domowych jamnik będzie doskonale dogadywał się z innym psem. Jako zwierzę bardzo towarzyskie, na pewno ucieszy się z obecności współlokatora.

Jamnik a inne zwierzęta

Przyjaźń jamnika z kotem może być trudna i szorstka, lecz nie jest niemożliwa. Może się natomiast wydarzyć, że o ile kot domowy będzie zaliczany do grona najbliższych, wolno żyjące koty lub koty sąsiadów będą postrzegane jako potencjalny cel. Odmiana nie jest tutaj decydujące, lecz można założyć, że większe szanse na przyjaźń z kotem będzie miał jamnik długowłosy.

Nie zaleca się połączenia jamnik + małe zwierzątko. Jako norowiec polujący na króliki, może traktować zwierzęta klatkowe jako potencjalne cele. Szczęśliwe życie różnych gatunków jest tutaj możliwe, lecz wiązać się będzie z wieloma środkami ostrożności – na przykład wybieg dla mniejszego zwierzaka wyłącznie w pomieszczeniu, do którego pies ni będzie miał dostępu.

Zdrowie jamnika

Jamnik jest stosunkowo zdrową rasą, jednak z uwagi na nietypową budowę jest narażony na problemy z kręgosłupem. Podstawą profilaktyki w przypadku jamnika będzie więc zadbanie o jego prawidłową wagę, co nie jest proste, ponieważ jamniki mają dużą skłonność do nadwagi.

Choć są to małe pieski, potrzebują naprawdę sporo ruchu, by zachować prawidłową sylwetkę. Jeden dłuższy, godzinny spacer raz dziennie powinien zaspokoić podstawowe potrzeby.

Jamnik słynie z połączenia doskonałego apetytu i umiejętności perswazji. Trudno wiec oprzeć się prośbom o dokładkę lub smakołyk, natomiast zbyt częste uleganie grozi problemom zdrowotnym.

Otyłość u jamnika grozi między innymi dyskopatią (prowadzi do bólu, niedowładu tylnych kończyn, paraliżu, czy bezwolnego oddawania moczu).

Pozostałe choroby jamników:

Choroba Cushinga
Kamica cystynowa
Dermatozy
Krwotoczne zapalenie żołądka

jamniki długowłose

Żywienie – karma dla jamnika

Gdy konieczność utrzymania prawidłowej wagi pupila jest tak ważnym zadaniem, wybór odpowiedniej karmy może być kluczowy. Przede wszystkim polecamy karmę mokrą – sugerowane porcje mają zawsze większą objętość niż w przypadku karmy suchej. Dzięki temu posiłek o tej samej kaloryczności daje większe poczucie sytości.

Dobrym wyborem będą karmy light przeznaczone dla psów małych ras lub karmy dla psów kastrowanych. Odpowiednia karma powinna być wysokomięsna i bezzbożowa – zboża nie są trawione przez organizm psa tak dobrze, jak u ludzi, powodują więc często problemy żołądkowe, a pośrednio przyczyniają się do otyłości.

Pielęgnacja jamnika

Sposób podejścia do pielęgnacji jamnika będzie drastycznie się różnił w zależności od typu sierści.

Najprostsze zadanie stoi przed opiekunami najczęściej spotykanych jamników krótkowłosych. Ich szata jest właściwie samoobsługowa. Wystarczy raz w tygodniu przeczesać sierść szczotką lub nawet rękawicą do czesania psa.

Jamniki długowłose wymagają częstszego, codziennego czesania. Zaniedbanie w tej kwestii może prowadzić do powstawania kołtunów.

Jamniki szorstkowłose potrzebują natomiast regularnego trymowania. Ten zabieg najlepiej wykonać w salonie groomerskim. Do groomera większość opiekunów chodzi mniej więcej raz na dwa-trzy miesiące.

Poza tym ulubieniec będzie potrzebował dokładnie tych samych czynności pielęgnacyjnych, co psy innych ras – przemywania i kontroli stanu oczu i uszu, mycia zębów, czy przycinania pazurów w razie potrzeby.

Jamniki, jak większość psów mniejszych ras, są bardziej narażone na kamień nazębny. Ponieważ jednak naturalne przysmaki lepiej podawać im bardzo rozważnie, profilaktykę mogą też wpierać zabawki dental – na przykład kości lub przeciągacze.

Jamnik – wzorzec rasy i wygląd

Kraj pochodzenia: Niemcy

Klasyfikacja FCI: Grupa IV - jamniki

Wysokość: Wzorzec nie podaje wysokości. Podany jest za to obwód klatki piersiowej dla jamnika standardowego powyżej 35 cm, jamnika miniaturowego – 30-35 cm i króliczego – poniżej 30 cm.

Waga: Brak podanej wagi we wzorcu.

Wrażenie ogólne: Niski piesek o krótkich nogach i wydłużonej sylwetce. Jego pyszczek ma bystry wyraz, a głowę nosi wysoko.

Temperament: Przyjacielski, odważny, wytrwały, zwinny i pełen pasji. Obdarzony zrównoważonym charakterem.

Głowa: Widziana z góry wydłużona i zwężająca się, lecz nie spiczasta. Wyraźnie zaznaczone łuki brwiowe, a grzbiet nosa długi i wąski.

Oczy: Migdałowe, szeroko rozstawione, średniej wielkości. Obdarzone bystrym i przyjacielskim wyrazem.

Uszy: Wysoko osadzone, długie, zaokrąglone na końcach. Przednią krawędzią przylegają do policzków.

Szyja: Długa, muskularna, wysoko i swobodnie noszona, lekko wygięta.

Tułów: Linia górna łagodnie przechodzi od kłębu do zadu. Długa i dobrze ożebrowana klatka piersiowa, która łagodnie przechodzi w brzuch.

Ogon: Nie osadzony zbyt wysoko, noszony na linii grzbietu.

Kończyny: Dobrze umięśnione. Jamnik powinien poruszać się płynnie i energicznie.

Sierść:

Odmiana krótkowłosa: krótka, gęsta, błyszcząca, przylegająca. Umaszczenie – jednobarwne rude (dopuszczalna mała, biała plamka na piersi); dwubarwne: czarne lub brązowe (czekoladowe) podpalane; marmurkowe; pręgowane – ciemne pręgi na rudym tle.
Odmiana długowłosa: włos prosty i błyszczący, z podszerstkiem. Umaszczenie – jednobarwne rude (dopuszczalna mała, biała plamka na piersi); dwubarwne: czarne lub brązowe (czekoladowe) podpalane; marmurkowe; pręgowane – ciemne pręgi na rudym tle
Odmiana szorstkowłosa: włos szorstki w wyjątkiem kufy, brwi i uszu. Wyraźnie zaznaczona broda na kufie, krzaczaste brwi. Umaszczenie - jednobarwne rude (dopuszczalna mała, biała plamka na piersi); dwubarwne: dzicze, czekoladowe dzicze, czarne lub brązowe (czekoladowe) podpalane; marmurkowe; pręgowane – ciemne pręgi na rudym tle.

czarny jamnik szczeniak