Kaszel u kota – jak z nim walczyć?

Niepokojące odgłosy dochodzące z kociego pyszczka zawsze powinny wzbudzić czujność opiekunów mruczka. Jednym z ważnych sygnałów alarmowych jest kaszel u kota. Choć stanowi on podstawowy odruch obronny organizmu, często zwiastuje poważne choroby. O czym może świadczyć kaszel u kota? Jak pomóc kaszlącemu mruczkowi?

Przyczyny kaszlu u kota

Kaszel u kota jest reakcją odruchową wywołaną podrażnieniem receptorów górnych dróg oddechowych. Ma on na celu wzmocnienie ruchów rzęsek i oczyszczenie układu oddechowego. Uważa się, że u zwierząt ma on charakter mimowolny. Wyzwolić go mogą czynniki mechaniczne, zapalne i chemiczne – pochodzące zarówno z wnętrza organizmu, jak i ze środowiska. Ze względu na czas trwania kaszel można podzielić na: ostry (trwający mniej niż 2 miesiące) i przewlekły (trwający ponad 2 miesiące). 

Przyczyny kaszlu mogą być bardzo różnorodne. Najczęściej jego powodem są choroby górnych i dolnych dróg oddechowych (m.in. przeziębienie, zapalenie płuc, oskrzeli, krtani, nieżyt nosa, astma). Kaszel często towarzyszy chorobom zakaźnym, takim jak np. koci katar. Zdarza się jednak, że przyczyną kaszlu jest obecność ciała obcego w drogach oddechowych lub zakłaczenie. Dodatkowo mogą powodować go także pasożyty – np. nicienie rozwijające się w płucach. Kaszel bywa ponadto skutkiem chorób serca – u kotów jest to jednak rzadki objaw. Czasami powstaje w wyniku ucisku guzów czy powiększonych węzłów chłonnych na drogi oddechowe w przebiegu nowotworów. Epizody kaszlu mogą nasilać się pod wpływem czynników środowiskowych takich jak: zanieczyszczenie powietrza, opary kuchenne, perfumy. Z powodu mniejszej wydolności płuc kaszel częściej dotyka koty otyłe.   

Objawy chorób przebiegających z kaszlem

Kaszel u kotów pojawia się w przypadku wielu schorzeń, dlatego dla znalezienia jego przyczyny niezwykle istotne jest wychwycenie innych niepokojących objawów. Często znacznie ułatwia to postawienie prawidłowej diagnozy. Jeśli kaszel jest wynikiem przeziębienia lub infekcji, u pupila można zaobserwować kichanie, wyciek wydzieliny z nosa, łzawienie z oczu, gorączkę, apatię. W przypadku astmy kot zwykle cierpi z powodu silnych duszności. Gdy kot kaszle, by pozbyć się ciała obcego, mogą wystąpić u niego wymioty i ślinotok. Objawy inwazji pasożytów i nowotworów to m.in.: znaczne osłabienie i nagła utrata masy ciała, spadek apetytu, apatia, pogorszenie kondycji sierści. Choroba serca może być połączona z hipotermią, nietolerancją na wysiłek, osłabieniem. 

Zawsze warto zwrócić uwagę na charakter kaszlu. Mokry kaszel u kota, któremu towarzyszy śluzowata czy ropna wydzielina, sugeruje zapalenie oskrzeli lub płuc. Suchy kaszel, połączony ze świszczącym oddechem u zwierzęcia, może mieć związek z astmą. Należy też obserwować, w jakiej porze dnia kot najczęściej kaszle. Choroba o podłożu zakaźnym zwykle wywołuje kaszel niezależnie od pory dnia.  

Diagnostyka kaszlu

Jeśli kot kaszle od dłuższego czasu lub kaszlowi towarzyszą inne objawy, należy udać się do weterynarza. Podstawową metodą diagnostyki kaszlu jest badanie osłuchowe połączone z obserwacją kota i wywiadem. Konieczne jest sprawdzenie, czy u kota występują szmery bądź świsty osłuchowe i czy serce pracuje miarowo. Samo badanie osłuchowe na ogół nie jest wystarczające do postawienia diagnozy. Wskazane może być więc wykonanie: RTG klatki piersiowej, tomografii komputerowej, bronchoskopii, endoskopii.  

Profilaktyka i leczenie kaszlu u kota

Leczenie kaszlu musi odbywać się według wytycznych lekarza weterynarii. Najczęściej podstawą leczenia kota są antybiotyki i leki mukolityczne (wykrztuśne). Leki przeciwkaszlowe są rekomendowane, gdy kaszel ma charakter przewlekły, występuje mimo wyleczenia infekcji i znacznie obniża komfort życia kociego pacjenta. W terapii astmy u kotów wykorzystuje się natomiast głównie glukokortykoidy. Pomocniczo stosuje się środki rozszerzające oskrzela i przeciwhistaminowe. Dodatkowo korzystne może być zastosowanie inhalacji lub nebulizacji. W ciężkich przypadkach (niewydolności oddechowej czy napadowego kaszlu) lekarz może zalecić zastosowanie u kota tlenoterapii i środków uspokajających.

Jeśli kot często ma napady kaszlu, warto przyjrzeć się domowemu środowisku. Należy wyeliminować z otoczenia zwierzęcia wszystkie czynniki, które mogą działać drażniąco na jego drogi oddechowe. W domu lepiej więc nie stosować silnych środków czyszczących czy drażniących koty odświeżaczy powietrza. Warto zadbać o właściwą wentylację pomieszczeń, w których przebywa kot. Aby ułatwić kotu oddychanie, zimą można nawilżać powietrze.  Koci pupil powinien mieć zapewnione optymalne warunki termiczne – jego legowisko należy usytuować z dala od drzwi i okien. W chłodne dni lepiej nie pozwalać mruczkowi na spacery.  Ograniczyć koci kaszel można również poprzez odpowiednie działania profilaktyczne. Należy dążyć do wzmocnienia kociej odporności, np. przy pomocy prebiotyków, przeciwutleniaczy, tranu. Warto pamiętać o regularnych szczepieniach ochronnych i badaniach kontrolnych. Nie można zaniedbywać też regularnego odrobaczania i odkłaczania kota.