Mruczenie kota – co oznacza i jak powstaje?

Kocie mruczenie to według wielu osób najmilsza melodia, jaką mogą usłyszeć od swoich pupili. Choć powszechnie dźwięk ten uznawany jest za przejaw zadowolenia, w rzeczywistości jego znaczenie jest dużo bardziej różnorodne. Kot mruczy nie tylko w chwilach szczęścia, ale także smutku czy bólu. Co sprawia, że kot mruczy? Jakie korzyści niesie słuchanie mruczącego kota?

W jaki sposób kot mruczy?

Mruczenie to charakterystyczny dźwięk o niskiej częstotliwości (25-150 Hz) wydawany przez koty przy zamkniętym pyszczku. Może trwać od ułamka sekundy do kilku minut i łączyć się z innymi wokalizacjami. Koty mruczą w sposób ciągły – zarówno przy wdechu, jak i wydechu. Sam dźwięk brzmi jednak nieco inaczej w zależności od fazy oddechowej – przy wdechu jest trochę głośniejszy i krótszy [1]. 

Mruczenie kotów wciąż pozostaje sporą zagadką, której nie potrafią w pełni rozwikłać nawet naukowcy. Istnieją różne teorie na temat tego, jak powstaje kocie mruczenie. Niegdyś niektórzy naukowcy (m.in. McCuistion) uważali, że jest ono wynikiem gwałtownego przepływu krwi przez klatkę piersiową. Obecnie uznaje się, że źródłem dźwięku są mięśnie krtani, które wprawiają w wibracje struny głosowe. 

Co ciekawe koty mruczą na różne sposoby – u poszczególnych osobników odgłos ten może mieć inną barwę i głośność. Mruczenie kota może też przybierać różne formy w zależności od sytuacji i poziomu pobudzenia. W czasie relaksu jest ono rytmiczne, natomiast gdy kot oczekuje na głaskanie lub pokarm, przybiera bardziej naglący ton, nieco zbliżony do miauczenia.   

Warto wiedzieć:

Mruczeć potrafią nie tylko koty domowe, ale także inne kotowate. Wyjątek stanowią przedstawiciele podrodziny panter (Pantherinae) – m.in. lew, tygrys, lampart – którym mruczenie uniemożliwia specyficzna budowa kości gnykowej. U panter nie jest ona całkowicie skostniała. Właśnie dlatego duże koty nie mruczą, tylko ryczą.

Dlaczego koty mruczą?

Mruczenie to jeden z podstawowych elementów kociej komunikacji. Występuje zarówno podczas interakcji kotów z ludźmi, jak i z innymi zwierzętami. Mruczenie jest odgłosem na tyle subtelnym i cichym, że znajduje zastosowanie jedynie podczas bliskich i bezpośrednich kontaktów. W naturalnym środowisku pozwala komunikować się kotom między sobą bez zwracania uwagi drapieżników. 

Początków mruczenia należy szukać w okresie wczesnego kocięctwa. Koty zaczynają mruczeć już w 2. dniu po narodzinach. Mruczenie jest sygnałem dwukierunkowym – wysyłanym przez kocięta do swojej matki i odwrotnie. Za sprawą mruczenia kocięta w trakcie ssania piersi chcą skłonić kocicę do pozostania w bezruchu. Kotka mruczy natomiast, gdy wraca do swoich maluchów z łowów oraz je karmi. Używa zatem mruczenia jako formy powitania i uspokajania potomstwa. W wieku dorosłym koty mruczą w czasie kontaktów z zaprzyjaźnionymi kotami – wzajemnej pielęgnacji, wspólnego wypoczynku czy spotkania. Koty mogą mruczeć również w samotności. Najczęściej mruczenie jest jednak formą komunikacji z człowiekiem.  

Co oznacza mruczenie kota?

Co naprawdę oznacza kocie mruczenie? Mruczeniu można przypisać bardzo wiele znaczeń. Jest ono bowiem sygnałem wielowymiarowym – mogącym informować o stanie emocjonalnym, samopoczuciu, intencjach, oczekiwaniach. Najczęściej kot mruczy, gdy jest zadowolony, wyciszony i zrelaksowany, np. wyleguje się na kolanach opiekuna. Mruczenia używa jednak nie tylko, by wyrazić pozytywne emocje, ale też przedłużyć komfortową dla siebie sytuację. Koty mruczą również po to, by uzyskać coś od człowieka. Mogą więc używać mruczenia jako subtelnej prośby o posiłek czy pieszczoty. W kontaktach z człowiekiem kot często mruczy na skutek warunkowania. Zwierzak uczy się, że mruczeniem może osiągnąć to, czego chce. Przyjemna dla ucha wokalizacja odgrywa ponadto pewną rolę w budowaniu i podtrzymywaniu więzi społecznych. Szczególne znacznie ma w spajaniu kociej rodziny. 

Mruczeniu nie zawsze towarzyszą jednak pozytywne odczucia. Niekiedy stanowi ono dla kotów formę terapii i samoleczenia. Koty mruczą, by ograniczyć strach, stres i ból, np. po wypadkach, w trakcie choroby czy badania u lekarza weterynarii, a nawet tuż przed śmiercią. U mruczącego kota wzrasta bowiem poziom endorfin – hormonów odpowiedzialnych za dobry nastrój. Mruczeć mogą także koty lękliwe, by w ten sposób podnieść swoją pewność siebie i opanować emocje. Nieśmiały kot za pomocą tej wokalizacji sygnalizuje, że nie stanowi zagrożenia dla innego osobnika. Według Johna Brandshawa mruczenie można interpretować jako ogólną prośbę kota do ludzi i zwierząt o pozostanie w pobliżu lub instynktowną próbę poprawienia swojej sytuacji [2].  

Jak kocie mruczenie wpływa na ludzi?

Słuchanie kociego mruczenia to jeden z najprzyjemniejszych sposobów na relaks. Miła dla ucha kocia muzyka doskonale wycisza, uspokaja, pomaga zredukować stres i poprawia nastrój. Mruczenie kota ma też pozytywny wpływ na nasze zdrowie. Koci opiekunowie są mniej narażeni na depresję, choroby układu krążenia i zawał serca. Wibracje, które pojawiają się, gdy kot mruczy, bezpośrednio oddziałują na stan mięśni, kości i stawów. Częstotliwość mruczenia kota odpowiada tej, jaką mają fale stosowane w leczeniu urazów i chorób układu ruchu. Za sprawą kociego odgłosu poprawia się gęstość kości i elastyczność stawów, ustępują bóle reumatyczne i obrzęki, a rany goją się szybciej. Dodatkowo mruczenie kota wyzwala u ludzi zachowania opiekuńcze i zwiększa satysfakcję z interakcji ze zwierzakiem.   

Czytaj również

Magiczna kocimiętka - uprawa i jej wpływ na kocie zachowanie