Turecki Van - pływający psotny kot zawsze gotowy do zabawy
Tureckie vany to rzadko spotykane w naszym kraju koty, często mylone z angorami tureckimi. Choć obie rasy pochodzą z tego samego kraju i są znane z jasnego, jedwabistego futerka, jest między nimi zaskakująco sporo różnic. Tureckie vany to koty żywiołowe, kochające ludzi i ciekawskie. Nie da się z nimi nudzić.
Spis treści
- Historia tureckich vanów
- Charakter i osobowość tureckich vanów
- Dla kogo turecki van będzie idealnym pupilem
- Turecki van i inne zwierzęta
- Turecki van i dzieci
- Zdrowie tureckich vanów
- Żywienie – karma dla tureckiego vana
- Pielęgnacja tureckiego vana
- Turecki van – wzorzec rasy i wygląd
- Imię dla tureckiego vana
Historia tureckich vanów
Zdaniem okolicznych mieszkańców tureckie vany żyły w okolicach jeziora Wan w Anatolii niemal od zawsze. Według legendy, podczas Wielkiego Potopu koty uratowała umiejętność pływania, dzięki której przypłynęły do Arki Noego. Badania archeologiczne sugerują, że przodkowie vanów żyli w Anatolii w czasach starożytnych, możliwe nawet, że wcześniej, niż zostały udomowione pierwsze koty w Egipcie. W ojczyźnie tureckie vany są objęte ochroną jako element dziedzictwa narodowego. Nawet ich charakterystyczne znaczenia na głowie i plecach są nazywane „kciukiem Allaha” lub „palcem Allaha” (w tradycji żydowskiej i chrześcijańskiej – kciukiem/palcem Boga). W ojczyźnie bywają nazywane van kedisi lub pişika wanê.
Pierwsze koty tej rasy trafiły do Europy w 1955 roku razem z dziennikarką Laurą Lushington i fotografką Sonią Holliday. Kobiety dłuższy czas podróżowały po całej Turcji, przygotowując na zlecenie Tureckiej Izby Turystycznej materiały zachęcające Brytyjczyków do wyjazdów wakacyjnych. Obie panie dostały w prezencie niespokrewnione ze sobą tureckie vany, których potomstwo było przodkami obecnych rasowych tureckich vanów. Dwa pierwsze koty miały charakterystyczne umaszczenie – białe z dwoma rudymi plamkami na czole i rudym ogonem. Tak też wyglądało ich potomstwo, błędnie założono więc, że tak wyglądają wszystkie koty tej rasy. Do Wielkiej Brytanii sprowadzono więcej podobnych kotów, by poszerzyć pulę genetyczną nowej (na Wyspach) rasy.
Sama nazwa „van” pochodzi od charakterystycznych znaczeń na głowie, często rozdzielonych białym pasmem pośrodku czoła (to właśnie jest „palec Allaha”). Tymczasem vany w Turcji, choć bardzo często mają znaczenia na głowie i ogonie, bardzo często są też całkowicie białe. Dopiero znacznie później rozszerzono wzorzec rasy o koty jednolicie białe.
Obecnie nie można wywozić z Turcji vanów, które są pod ścisłą ochroną. Rodowodowe tureckie vany żyjące w Europie i Stanach Zjednoczonych zostały uznane oficjalnie jako rasa w 1969 roku.
Charakter i osobowość tureckich vanów
Choć wiele osób myli vany z angorami, wystarczy choć chwilę obserwować oba koty, by zaważyć, że różnica tkwi nie tylko w umaszczeniu, ale też charakterze. Podczas gdy angory to koty delikatne i łagodne, typowy turecki van to kot pełen energii, zawsze chętny do zabawy i psot. Vany często nie umieją na dłużej usiedzieć w jednym miejscu, są radosne i przez długi czas potrafią się bawić nawet zwykłą piłeczką. Żywiołowość i chęć psocenia sprawia, że tureckie vany chętnie uczą się sztuczek, bardzo często dużą przyjemność sprawia im aportowanie.
Vany tureckie są też znane z miłości do wody. W swojej ojczyźnie były znane jako koty pływające. Często polowały na ryby w jeziorze Wan, stając się miejscową atrakcją turystyczną – pływający kot jest przecież zjawiskiem dość niespotykanym. Nawet ich ciało jest w wyjątkowy sposób przystosowane do pływania – vany mają między palcami fałdy skóry pełniące funkcję błony pławnej, a ich futerko schnie wyjątkowo szybko. Wiele vanów lubi wskakiwać opiekunowi do wanny w czasie kąpieli. Choć turecki van nie przepuści żadnej okazji, by pobawić się w wodzie, nie oznacza to, że chętnie będzie znosił kąpiele. Pod tym względem jest absolutnie stereotypowym kotem.
Turecki van to kot bardzo uczuciowy, który często źle znosi samotność. Choć kocha wszystkich domowników, najczęściej wybiera sobie jednego ulubionego opiekuna, którego darzy największym uczuciem.
Mogłoby się wydawać, że turecki van to kot idealny. Jednak nawet turecki van ma swój słaby punkt: w przeciwieństwie do wielu innych ras kotów nie słynie ze zgrabności ruchów. Choć uwielbia się wspinać, van może spadać (i to wcale nie na cztery łapy). Często zdarza mu się zrzucać przypadkiem bibeloty z półek. Potrzebuje więc życia w przestrzeni uwzględniającego bezpieczeństwo małego niezdary.
Dla kogo turecki van będzie idealnym pupilem
Turecki van to idealny kot, który każdemu poprawi humor. Doskonale sprawdzi się jako towarzysz osoby, która chce spędzać ze swoim zwierzakiem sporo czasu. Van bardzo przywiązuje się do opiekuna i będzie cierpiał pod opieką osoby, która często przebywa poza domem.
Pod względem wychowania jest to kot, który nie powinien sprawiać większych problemów. Wbrew pozorom nie potrzebuje też czasochłonnej pielęgnacji sierści.
Zanim turecki van pojawi się w Twoim domu, zastanów się jednak, czy jesteś gotowy na kota, który potrzebuje dużo uwagi ze strony opiekuna i codziennej zabawy. Choć turecki van potrafi się od czasu do czasu bawić sam, o wiele szczęśliwszy będzie, bawiąc się z opiekunem.
Turecki van i inne zwierzęta
Turecki van to kot, który ogólnie dobrze dogaduje się zarówno z innymi kotami, jak i psami. Na wzajemne relacje wpływa jednak wiele czynników, w tym wiek zapoznania zwierzaków, ich indywidualne charaktery, czy sposób wprowadzania nowych zwierzaków do domu.
Ryzykowne może być jednak łączenie opieki nad vanem i gryzoniem. Turecki van przez wieki był kotem, który samodzielnie zdobywał pożywienie, polując. Naturalny instynkt łowiecki nigdy nie był wygaszany, jak na przykład w przypadku persów, więc istnieje ryzyko, że mniejszego współlokatora traktował w kategoriach potencjalnego obiadu.
Turecki van i dzieci
Turecki van najczęściej doskonale czuje się jako kot rodzinny. Młodzi ludzie to przecież kolejne osoby, z którymi można się bawić. Van jako „rasa kota dla dziecka” to nieporozumienie – każdy kot powinien znajdować się w pierwszej kolejności pod opieką dorosłego, który będzie odpowiedzialny za jego dobrostan (w tym na przykład obcinanie pazurów, czy opłacanie ewentualnego leczenia weterynaryjnego).
Nawet najbardziej przyjazny kot potrzebuje też czasami odpoczynku od dzieci lub ma dość czułości z ich strony. Rolą rodzica jest wtedy nauczenie dziecka empatii i odpowiedniego traktowania pupila. W przypadku młodszych dzieci – ograniczanie kontaktu, kiedy kot jest zmęczony czułościami.
Zdrowie tureckich vanów
Jako rasa ukształtowana naturalnie w surowych warunkach, tureckie vany są znane z dość dobrego zdrowia. Są odporne i wytrzymałe. Nie oznacza to jednak, że nie chorują wcale.
Wśród całkowicie białych vanów z co najmniej jednym niebieskim okiem zwiększa się ryzyko częściowej lub całkowitej głuchoty. Wśród przedstawicieli rasy zdarza się też kardiomiopatia przerostowa, najczęściej spotykana choroba serca wśród kotów. Istnieje też zwiększone ryzyko izoerytrolizy (konfliktu serologicznego) kocich noworodków (niezgodność grupy krwi między matką a kociętami, która sprawia, że młode nie mogą dostawać mleka matki.
Żywienie – karma dla tureckiego vana
Turecki van to kot, w przypadku którego nie trzeba stosować szczególnych zaleceń dietetycznych. Powinny otrzymywać wysokomięsną karmę bezzbożową w porcjach przewidzianych dla ich wagi. Jak wszystkie inne rasy kotów, vany są bezwzględnymi mięsożerami, ich dieta powinna się więc opierać na mięsie z możliwie jak najmniejszym udziałem węglowodanów.
Jako koty specjalizujące się w łowieniu ryb, najprawdopodobniej szczególnie chętnie spróbują zdrowej karmy dla kota z rybą.
Pamiętaj, że karma dla kota powinna być wzbogacona o taurynę, która jest pupilowi niezbędna do zdrowia, a nie jest wytwarzana przez organizm kota.
Pielęgnacja tureckiego vana
Choć tureckie vany są znane z jedwabistej w dotyku, gładkiej sierści, jej pielęgnacja jest zaskakująco łatwa. Rozczesanie ich sierści jest stosunkowo proste, ponieważ vany nie posiadają podszerstka, który odpowiada za filcowanie i większość problemów z rozczesaniem sierści.
W przeciwieństwie do większości ras kotów vany mają jednowarstwową sierść, która zmienia się wraz z porami roku. W rodzinnej Anatolii vany musiały radzić sobie z ekstremalnymi warunkami. Choć nam Turcja kojarzy się z ciepłym krajem o łagodnym klimacie, turecka część Wyżyny Armeńskiej, w której ukształtowały się tureckie vany, jest znana z upalnych miesięcy wakacyjnych i surowej zimy. Dlatego vany w zależności od potrzeb mają krótszą sierść latem, a dłuższą i bardzo gęstą zimą. W przypadku niewychodzących kotów mieszkających w domu różnica między szatą letnią i zimową może nie być tak wyrazista. Niestety, linienie vanów może być dość intensywne. Podczas wymiany włosa wskazane jest częstsze wyczesywanie włosa, by uniknąć jego połykania.
Aby uniknąć powstawania kul włosowych, podawaj pupilowi regularnie pastę odkłaczającą. Pozostałe zabiegi pielęgnacyjne są równie standardowe: obcinanie pazurów, sprawdzanie stanu uszu i oczu, czy czyszczenie zębów.
Turecki van – wzorzec rasy i wygląd
Kraj pochodzenia: Turcja
Kod EMS: TUV
Klasyfikacja FIFe: kategoria II, koty półdługowłose
Wrażenie ogólne: Solidnie zbudowany biały kot półdługowłosy ze znaczeniami na głowie i ogonie. Na pierwszy rzut oka widać, że jest to silny, masywny kot, bardzo inteligentny i czujny.
Wielkość: 25-30 cm.
Waga: kotka 5-6- kg, kot 5-9 kg.
Głowa: Szeroka i klinowata.
Oczy: Duże i owalne, czujne. Mogą być bursztynowe, niebieskie lub jedno oko niebieskie, a drugie bursztynowe.
Uszy: Umiarkowanie duże, wysoko i blisko osadzone, dobrze opierzone.
Tułów: Długi, mocny i muskularny, z głęboką klatką piersiową – zwłaszcza u samców.
Nogi: Średniej długości, muskularne.
Ogon: Średniej długości, dobrze owłosiony.
Sierść: Średniej długości, miękka i gładka, bez podszerstka.
Umaszczenie: Znaczenia zajmujące maksymalnie 15% sierści na białej szacie (pomijając znaczenia na głowie i ogonie). Kolorowe znaczenia na głowie i ogonie, możliwe jedno mniejsze znaczenie występujące w losowym miejscu na ciele (najczęściej na plecach). Symetryczny wzór na głowie rozdzielony białym kolorem. Kolory znaczeń: rudy, niebieski, czarny, kremowy. Możliwe umaszczenia typu solid, szylkret, tabby i szylkret tabby.
Imię dla tureckiego vana
Imię dla kota: Antonio, Billy, Bolek, Czesław, Łatek, Bilbo, Elvis, Ismet, Felipe, Alladyn, Dylan, Jaskier, Gutek, Kerem, Kłaczek, Larry, Lucky, Osman, Orion, Riko, Merlin, Azkaban, Timon, Płomyk, Rambo, Soho, Śpiewak, Yusuf.
Imię dla kotki: Ayla, Asha, Bajka, Bonita, Colette, Cherry, Coco, Doti, Danae, Eris, Emma, Frotka, Inka, Frytka, Grzanka, Mimi, Minti, Nala, Kirra, Lusia, Migotka, Olimpia, Konczita, Peri, Shiba, Pusheen, Topka, Psota, Poppy, Yennefer, Zara.
Czytaj również: Kot ~ Rasy kotów
Być może zainteresuje Cię również ten wpis: Karma z rybą dla kota – poznaj ranking dla smakosza!
Poprzedni wpis: Hovawart - dla kogo będzie psem idealnym?
