Wybieramy żwirek dla kota - wady i zalety różnych rozwiązań

Koty przywiązują dużą wagę do wyglądu i wyposażenia swojej toalety. Idealne miejsce do wydalania dla mruczków nie musi być jednak ekskluzywne czy innowacyjne. Na komfort korzystania z kuwety decydujący wpływ ma rodzaj stosowanego podłoża. Jak dopasować żwirek do gatunkowych i osobniczych preferencji pupila? Jakie są wady i zalety najpopularniejszych żwirków dla kotów?

Jaki żwirek dla kota wybrać?

Żwirek dla kota powinien być precyzyjnie dopasowany do gatunkowych i indywidualnych potrzeb naszego pupila. Odpowiednie podłoże musi pozwalać zwierzakowi na realizowanie całego wzorca zachowań związanych z wydalaniem (obejmującego m.in. kopanie w ściółce i zakopywanie odchodów). Z punktu widzenia gatunkowych wymagań mruczków najlepsze jest podłoże drobnoziarniste, luźne, miękkie i suche – zbliżone pod względem struktury do piasku. Wpływ dodatków zapachowych do żwirku na komfort korzystania z kuwety jest dyskusyjny. Niektóre zwierzaki mogą wykazywać awersję do określonych zapachów i unikać żwirków aromatyzowanych.

Osobnicze preferencje dotyczące żwirku różnią się w zależności od wcześniejszych doświadczeń i trybu życia kotów. W przypadku kociąt i mruczków ze spaczonym łaknieniem konieczne jest sięganie po żwirki dla kota wytwarzane z naturalnych surowców (np. kukurydzy, drewna). Żwirki dla kotów długowłosych nie powinny przyczepiać się do sierści. Jeśli natomiast pupil cierpi z powodu chorób układu oddechowego, moczowego lub alergii, najlepiej zdecydować się na niepylący, hipoalergiczny, antybakteryjny, pozbawiony sztucznych dodatków żwir dla kota.

Po czym poznać, że kotu nie odpowiada żwirek?

Koty, które wykazują awersję do określonej ściółki, często wydalają w pobliżu kuwety lub w miejscach, gdzie znajduje się preferowane przez nie podłoże. O tym, że nie akceptują żwirku, może też świadczyć zaburzenie normalnego schematu związanego z wydalaniem (np. rezygnacja z kopania w ściółce).

Żwirek bentonitowy

Żwirki bentonitowe należą do najpopularniejszych podłoży stosowanych w kocich kuwetach. Wytwarza się je ze skały (bentonitu), zbudowanej z krzemianu glinu, magnezu i sodu. Żwirki bentonitowe mają strukturę zbliżoną do piasku lub żwiru, dlatego przypominają podłoże, z którego korzystają koty w naturze. Odznaczają się silnymi właściwościami absorpcyjnymi. Pod wpływem wilgoci zbrylają się. Powstałe bryłki żwirku bentonitowego można łatwo usunąć, bez konieczności wymieniania całego podłoża. Żwirki z bentonitu dostępne są w wielu wersjach – o różnej gramaturze, z dodatkami zapachowymi – można więc łatwo dopasować je do preferencji pupila.

Zalety:
• Dobrze pochłaniają wilgoć i nieprzyjemne zapachy – ułatwiają utrzymanie czystości w kuwecie kota.
• Są ciężkie i stabilne – zapewniają kotu komfort i umożliwiają realizowanie naturalnych zachowań związanych z wydalaniem (np. kopanie).
• Ze względu na naturalną strukturę są akceptowane przez większość kotów.

Wady:
• Mogą przywierać do dna kuwety.
• Niektóre z nich silnie pylą i mogą uczulać lub podrażniać wrażliwe koty.
• Nie sprawdzają się w kuwetach zlokalizowanych w łazience – stały kontakt z wilgocią skraca czas ich użytkowania.
• Nie można utylizować ich w toalecie.
• Nie nadają się dla kociąt i kotów mających tendencję do jedzenia żwirku.

Żwirek drewniany

Żwirki drewniane są doskonałą propozycją dla wszystkich właścicieli mruczków szukających produktów ekologicznych. Ściółki wytwarzane z drewna drzew iglastych i liściastych są naturalne i biodegradowalne. Dostępne są zarówno w formie zbrylających się wałeczków, jak i niezbrylającego się pelletu (rozpadającego się pod wpływem wilgoci).

Zalety:
• Można je wyrzucać do toalety lub przeznaczyć na kompost.
• Są hipoalergiczne i nietoksyczne – odpowiednie nawet dla wrażliwych kotów.
• Nie ranią kocich łap.
• Odznaczają się dużą wydajnością.
• Pozwalają na swobodne kopanie.
• Mają naturalny zapach – zwykle akceptowany przez koty.
• Są lubiane przez koty wychodzące, które stronią od sztucznych podłoży.

Wady:
• Łatwo przyczepiają się do kocich łapek i sierści.
• Są lekkie, przez co mogą rozsypywać się poza kuwetę i roznosić po mieszkaniu.
• Drewniane żwirki niezbrylające wymagają częstej wymiany. Każdorazowo należy usuwać całą zawartość kuwety. Zbyt długo użytkowane nieprzyjemnie pachną i intensywnie pylą.

Żwirek silikonowy

Żwirki silikonowe (silikatowe) wytwarzane są z uwodnionej krzemionki. Mają formę przezroczystych, twardych kryształów, o porowatej strukturze. Nie ulegają zbrylaniu, lecz zatrzymują mocz wewnątrz kryształów. Z upływem czasu zmieniają barwę na żółtą, co świadczy o tym, że wymagają wymiany.

Zalety:
• Dobrze absorbują wilgoć i nieprzyjemne zapachy.
• Nie przyklejają się do łapek i sierści – nadają się dla kotów długowłosych.
• Nie pylą – są odpowiednie dla kocich alergików i zwierzaków cierpiących z powodu schorzeń układu oddechowego.
• Dzięki zmianie zabarwienia można bez problemu rozpoznać, kiedy wymagają wymiany.
• Są ciężkie – nie rozsypują się łatwo poza kuwetę.
• Odznaczają się duża wydajnością.

Wady:
• Niektóre koty nie akceptują ich ze względu na sztuczną strukturę. Ich wprowadzenie często wymaga długiego okresu adaptacji.
• Wydają szeleszczący dźwięk podczas użytkowania, który może odstraszać wrażliwe koty.
• Mogą ranić delikatne łapki kotów.
• Ich optymalne działanie uzależnione jest od wilgotności panującej w pomieszczeniu.

Żwirek kukurydziany

Żwirki kukurydziane wytwarzane są z ziaren kukurydzy. Podobnie jak ściółki drewniane są naturalne, ekologiczne i biodegradowalne. Mają właściwości zbrylające.

Zalety:
• Nie pylą.
• Dobrze neutralizują nieprzyjemne zapachy.
• Zwykle można utylizować je w toalecie lub kompostować.
• Są bezpieczne dla kociąt i kotów, które podjadają żwirek.

Wady:
• Zaburzają właściwy podział strefy toaletowej i jadalnej, przez co mogą przyczyniać się do problemów z brudzeniem poza kuwetą.
• Mogą utrwalać tendencję do zjadania żwirku.
• Ich silna woń bywa drażniąca dla niektórych kotów.

Warto wiedzieć:

W badaniach dotyczących preferowanych przez koty podłoży zwierzaki spośród żwirków: glinianego (w granulach), drewnianego (pelletu) i silikonowego (w mikrogranulach) preferowały żwirek gliniany (bentonitowy) lub silikonowy. Gdy miały wybierać między żwirkiem glinianym lub silikonowym o tej samej gramaturze, znacząco częściej decydowały się na żwirek gliniany.

[Villeneuve-Beugnet V., Beugnet F., Field assessment of cats' litter box substrate preferences, Journal of Veterinary Behavior 2018, nr 25, s. 65-70]

Przeczytaj również, czym kierować się podczas wyboru kuwety dla kota: Kuwety dla kota - co warto wiedzieć i jak wybrać najlepszą?