Australian Cattle Dog - pies, który żadnej pracy się nie boi
Choć nadal najbardziej rozpoznawalną australijską rasą psów jest aussie, coraz więcej osób docenia cattle dogi – bardziej wytrzymałe, zwinne i niezależne. To prawdziwe psy do zadań specjalnych – zbyt spokojny tryb życia wyraźnie im nie służy. Australian cattle dog pełnię szczęścia osiąga, kiedy może codziennie trenować ze swoim opiekunem, z którym może stanowić zgraną drużynę. To pies, który potrzebuje doświadczonego przewodnika, który nie tylko zapewni mu odpowiednio dużo wysiłku, ale też nauczy go… odpoczynku. Czy australian cattle dog to pies dla Ciebie? Sprawdź, jak wygląda życie z ACD.
Spis treści
- Historia rasy
- Charakter i osobowość
- Dla kogo australian cattle dog będzie psem idealnym
- Australian cattle dog i dzieci
- Australian cattle dog i inne zwierzęta
- Zdrowie australian cattle dog
- Żywienie – karma dla australian cattle dog
- Pielęgnacja australian cattle dog
- Australian cattle dog – wzorzec rasy i wygląd
- Imię dla australian cattle dog
Historia rasy
Historia australian cattle dog nierozerwalnie łączy się z europejskimi osadnikami w Australii w XIX w., zwłaszcza z hodowcami bydła. Kiedy brytyjscy farmerzy osiedlili się w nowym domu, szybko okazało się, że australijski klimat jest zbyt surowy dla ich dotychczasowych psów. Jednocześnie dingo, psowate towarzyszące Aborygenom, choć doskonale radziły sobie w trudnych warunkach, nie sprawdzały się w pracy. Naturalnym pomysłem było więc skrzyżowanie dingo z brytyjskimi psami pasterskimi. Już pierwsze próby okazały się bardzo obiecujące, dlatego zachęceni sukcesami hodowcy bydła eksperymentowali z różnymi rasami psów, by uzyskać idealnego psa pasterskiego, który poradzi sobie w niełatwym australijskim klimacie.
Obecne cattle dog to przodkowie przede wszystkim border collie (zwłaszcza o umaszczeniu marmurkowym), dingo, kelpie i dalmatyńczyków. W niektórych źródłach można znaleźć też informacje o próbach krzyżowania z między innymi z bulterierami – inne próby wzmocnienia rasy są nieznane, zwłaszcza że hodowcy skupiali się bardziej na pasieniu stada przez swoje psy, niż dokumentowaniu ich rodowodów.
Efekty krzyżówek nastawionych wyłącznie na użytkowość w zupełności spełniał swoje oczekiwania. Powstały psy, które nie wyobrażają sobie życia bez pracy, są wytrzymałe, szybkie, zwinne, silne i odważne. Choć uwielbiają współpracę z człowiekiem, są samodzielne i niezależne, nie boją się podejmować decyzji i umieją rozwiązywać problemy. Australian cattle dog to typowy pies pracujący, w dodatku przystosowany do ciężkiego wysiłku w niesprzyjających warunkach klimatycznych. Samodzielnie pracujący cattle dog potrafił przepędzić nawet 300 sztuk bydła. Nikogo więc nie dziwi, że zostały szybko docenione przez australijskich farmerów – do tej pory są najpopularniejszymi psami rodzinnymi w Australii.
Pierwszy wzorzec rasy został opracowany w 1903 roku przez pochodzącego z rodziny polskich emigrantów Roberta Kaleskiego. Mniej więcej w tym samym czasie pierwsi przedstawiciele rasy pojawili się w Wielkiej Brytanii. Początkowo ACD były znane także jako Queensland Blue (od nazwy miejscowości), Blue Heeler, Red Heeler lub Australian Heeler. Obecna nazwa została zatwierdzona w 1963 roku.
Dziś najpopularniejsze są przede wszystkim w swojej ojczyźnie. W naszym kraju są wybierane najczęściej przez pasjonatów rasy i miłośników sportów kynologiczny. Australian cattle dog coraz częściej doceniane są jako psy pracujące w ratownictwie i służbach. Z powodzeniem odnajdują się także w dogoterapii.
Charakter i osobowość
Australian cattle dog to przede wszystkim aktywny, niezależny i inteligentny pies pracujący. Praca (rozumiana jako aktywność, która będzie wyzwaniem zarówno fizycznym, jak i intelektualnym) jest dla niego nie opcją, a koniecznym warunkiem, by cattle dog czuł się szczęśliwy i spełniony.
Ciągłe szukanie sobie zajęcia sprawia jednak, że są to psy, które często nie umieją wypoczywać. W niektórych przypadkach to zadaniem przewodnika będzie zapewnienie pupilowi warunków do tego, by mógł zregenerować się z dala od pobudzających bodźców i nauczyć odprężenia. Cattle dog może mieć problemy z wyciszeniem się – znalezienie równowagi między aktywnością i odpoczynkiem jest częstym problemem, zwłaszcza u psów uprawiających sporty pod okiem początkującego opiekuna. To absolutne przeciwieństwo psa kanapowego.
Co ciekawe, choć jest to rasa psów uwielbiająca sport, w środowisku ma opinię stosunkowo trudnego. Jest to cena za większą samodzielność. Zwłaszcza w porównaniu z border collie i ich „will to please” – chęcią jak najlepszego wykonania zadania dla swojego człowieka, cattle może wydawać się psem bardziej nieposłusznym. Te same cechy sprawiają, że coraz więcej „kotletów” jest doceniana jako wszechstronne psy pracujące dla służb mundurowych. Samodzielność jest szczególnie istotna w przypadku psów pracujących w ratownictwie. Nieustraszona odwaga i intelekt cattle są na wagę złota m.in. podczas ratowania ludzi w ekstremalnie trudnych warunkach.
Australian cattle dog głęboko przywiązuje się do swojego człowieka, najczęściej wybierając sobie jedną osobę. Wobec obcych zazwyczaj zachowuje dystans, nie wykazując agresji, ale jednocześnie wykazując pewną dozę podejrzliwości. Choć jest to pies zrównoważony, w przypadku niebezpieczeństwa nie będzie się wahał, by obronić swoją rodzinę. To pies, który jest pewny siebie i świadomy swoich możliwości. Jednocześnie pod opieką osoby niedoświadczonej i niepewnej może poczuć potrzebę ochrony nawet w sytuacjach, które tego nie wymagają.
Choć australian cattle dog nie ma większych predyspozycji do lęku separacyjnego, najchętniej spędzałby ze swoim człowiekiem całą dobę, towarzysząc mu we wszystkich czynnościach. Nie oznacza to jednak, że jest to pies wyłącznie dla osób pracujących w trybie home office. Nauczenie pupila przebywania w samotności lub pod opieką innych osób w godzinach pracy opiekuna jest nawet wskazane – pod warunkiem, że później pupilowi zostanie poświęcona odpowiednia ilość czasu.
Dla kogo australian cattle dog będzie psem idealnym
Tak wymagający i aktywny pies jak australian cattle dog na pewno nie jest idealnym kompanem dla każdego. Przede wszystkim – na pewno nie jest to pies, któremu wystarczy jeden dłuższy, godzinny spacer dziennie, by zaspokoić potrzebę ruchu. Dwie – trzy godziny dziennie spaceru połączonego z treningiem to dla psów tej rasy nie opcja aktywności weekendowej, ale codziennej. Dla większości osób taki tryb życia nie jest marzeniem, a kolejnym obowiązkiem – na kilkanaście długich lat, ponieważ cattle dog to rasa, która słynie z wyjątkowej długowieczności (jak na psy swoich rozmiarów).
Ruch to jednak nie wszystko, równie ważne jest doświadczenie i osobowość opiekuna, który powinien być przygotowany na pracę z pupilem nie tylko w zakresie treningów, ale też zasad codziennego życia. Przede wszystkim, australian cattle dog to pies wyjątkowo inteligentny i niezależny – a połączenie tych dwóch cech sprawia, że życie codzienne z pupilem będzie wymagało wiele cierpliwości i konsekwencji. Tendencja „zaganiania” ludzi dorosłych, dzieci, a nawet samochodów sprawia, że w przypadku tej rasy szkolenie z zakresu podstawowego posłuszeństwa staje się warunkiem koniecznym, by utrzymać swojego psa przy życiu – rozpędzony samochód nie krowa, lepiej, by pastuszek nie przekonywał się o tym w praktyce. Cattle dog jest też znany z tego, że kocha przede wszystkim swojego człowieka (nawet jeżeli jest to trudna miłość), a relacje z całą resztą świata zależą w dużej mierze od tego, jak wiele pracy zostanie włożone w socjalizację.
Wszystkie te cechy sprawiają, że choć teoretycznie nie ma większych przeciwwskazań, by australian cattle dog mieszkał w mieście – w praktyce wspólne życie o wiele łatwiejsze jest na wsi, gdzie o wiele łatwiej zorganizować sobie treningi i długie spacery.
Australian cattle dog i dzieci
Powszechna opinia mówi, że australian cattle dog nie jest najlepszym możliwym wyborem na psa dla dziecka. Jest to prawda o tyle, że… żadna rasa psów nie jest najlepszym wyborem „dla dziecka”. Australian cattle dog może być za to psem rodzinnym, niezależnie od tego, czy w rodzinie tej będą dzieci, czy też nie.
Trzeba uczciwie jednak przyznać, że „kotlet” nie jest typowym psem, którego wyobrażamy sobie jako towarzysza dziecięcych zabaw. Jego potrzeby są też raczej trudne do zrealizowania dla przeciętnej rodziny z małym dzieckiem – choćby z powodów logistycznych. Nie oznacza to jednak, że połączenie ACD i dziecka (nawet małego) w jednym domu jest niemożliwe. Jest po prostu trudniejsze, niż w przypadku, chociażby buldoga francuskiego. Stosunek pupila do dzieci może być różny – najwięcej zależy przede wszystkim od charakteru psa i zachowania opiekuna. Choć cattle dog nie wykazuje w stosunku do dzieci tak opiekuńczego zachowania, jak chociażby labradory, czy bernardyny, mogą mieć z dziećmi dobrą, zdrową relację.
Australian cattle dog i inne zwierzęta
Australian cattle ddog nie ma opinii psa, który chętnie zaprzyjaźnia się ze wszystkimi zwierzakami świata – co nie oznacza, że nie umie żyć z nimi w zgodzie. Jeżeli marzysz o kochającym się nawzajem wielogatunkowym (albo chociaż psim) stadzie, które będzie kochało się na zabój, to cattle dog niekoniecznie jest rasą, której szukasz. ACD to pies, którego główną relacją w życiu będzie raczej relacja z Tobą. Może dobrze dogadywać się z innymi psami i kotami, nie przejawia też większego instynktu łowieckiego w stosunku do mniejszych zwierząt, jednak będą to relacje raczej szanujących się współlokatorów niż przyjaciół na zabój.
Cattle dog potrzebuje dokładnej socjalizacji, by akceptować inne psy. Może wykazywać niechęć w stosunku do psów tej samej płci, dużo jednak zależy od działań opiekuna – bardzo dobrym pomysłem będą zajęcia na psim przedszkolu, gdzie już młody piesek będzie mógł zobaczyć, że zabawy z kolegami innymi niż bracia i siostry są naprawdę fajne i mogą sprawić wiele radości.
Zdrowie australian cattle dog
Choć ogólnie australian cattle dog to silne i wytrzymałe psy, mają predyspozycje genetyczne do kilku chorób. Ich ryzyko występowania można zmniejszyć, wybierając szczenięta z hodowli, która poważnie podchodzi do badań potencjalnych rodziców jeszcze na etapie planowania krycia. Choć nie wszystkie badania są obowiązkowe, ich obecność świadczy o podejściu hodowcy do zdrowia swoich psów.
Najczęściej występujące choroby u australian cattle dog:
- Postępujący zanik siatkówki (PRA) – możliwe wykonanie testów genetycznych
- Głuchota jedno lub dwustronna – badanie metodą BAER
- Dysplazja stawów biodrowych i łokciowych – badania RTG
Głuchota u cattle dog jest związane z przodkami ze strony dalmatyńczyków. Wiele ras psów białych lub częściowo białych ma problemy ze słuchem. Warto wiedzieć, że szczenięta australian cattle dog rodzą się z białym umaszczeniem tak jak dalmatyńczyki.
Jeżeli ACD nie cierpi na jedną z chorób typowych dla rasy, zazwyczaj jest psem odpornym, silnym i zdrowym. Zazwyczaj żyje 12-15 lat – choć zdarzają się też psy starsze. Warto wiedzieć, że najstarszy pies na świecie był rasy australian cattle dog. Bluey żył 29 lat!
Żywienie – karma dla australian cattle dog
Wyjątkowo aktywny pies potrzebuje wyjątkowo pożywnych posiłków. Choć podstawowe potrzeby żywieniowe pupila pozostają takie same, jak w przypadku każdej innej rasy (więcej o prawidłowym żywieniu psów przeczytasz TUTAJ), to nie da się ukryć, że cattle dog może potrzebować karmy wysokoenergetycznej.
W przypadku psów towarzyszących, które trenują rekreacyjnie bez nastawienia uzyskiwanie najlepszych wyników w zawodach, najprawdopodobniej odpowiednia będzie wysokiej jakości karma dla psów aktywnych. W przypadku psów pracujących i trenujących wyczynowo najlepszym rozwiązaniem będzie ustalenie planu żywienia z dietetykiem. Specjalista dobierze odpowiednią karmę i jej dawkowanie (lub przepisy BARF) uwzględniając wiek, stan zdrowia, i aktywności.
Pielęgnacja australian cattle dog
Być może Australian cattle dog nie jest najłatwiejszym towarzyszem życia, jednak trzeba przyznać, że przynajmniej jego pielęgnacja jest niemal bezobsługowa. Kotlety mają gęstą, dwuwarstwową sierść (miękki podszerstek i twardy włos okrywowy). Linieją intensywnie, ale raczej dwa razy do roku niż przez cały rok. Wystarczy przeczesać sierść raz w tygodniu, częściej podczas linienia.
Częstsze wyczesywanie niekoniecznie jest potrzebą wynikającą z pielęgnacji, a estetyki otoczenia. ACD to często psy o umaszczeniu przesianym (dereszowatym). Włoski szaty o kolorze podstawowym (red lub blue) mieszają się z białymi. Różnokolorowa sierść na ubraniu utrudnia ubranie się „pod kolor psa”, dlatego porządne wyczesanie psa dla niektórych osób może być koniecznością.
Cattle dog nie wymaga żadnych szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Podstawowe czynności, takie jak obcinanie pazurów, kontrola stanu oczu i uszu, czy mycie zębów nie zajmują wiele czasu.
Australian cattle dog – wzorzec rasy i wygląd
Kraj pochodzenia: Australia
Użytkowość: Pilnowanie i przepędzanie bydła na pastwiskach i w zagrodach.
Klasyfikacja FCI: Grupa I – psy pasterskie i zaganiające; Sekcja 2 – Psy zaganiające. Bez prób pracy.
Wrażenie ogólne: Mocny, zwarty, harmonijnie zbudowany.
Temperament: Oddany i lojalny wobec opiekuna, o silnym instynkcie obronnym. Nieufny wobec obcych, ale jednocześnie opanowany.
Wysokość: psy 46-51 cm, suki 43-48 cm. Niewielkie różnice między płciami wynikają z nastawienia na użytkowość – suczki musiały sobie radzić z tymi samymi zadaniami.
Głowa: Masywna i proporcjonalna w stosunku do wielkości psa. Szeroka czaszka, nieznaczny, lecz wyraźny stop. Szeroka, głęboka i mocna kufa. Umięśnione policzki, mocna żuchwa.
Oczy: Owalne, średniej wielkości.
Uszy: Średniej wielkości, szerokie przy podstawie. Lekko szpiczaste, stojące, grube.
Szyja: Gruba, bardzo mocno umięśniona, średniej długości.
Tułów: Mocny grzbiet, głęboka klatka piersiowa, dobrze wysklepione żebra, długi i opadający zad.
Ogon: Raczej nisko osadzony, przedłużenie linii zadu.
Kończyny: Przednie łapy o mocnym kośćcu, tylne mocno umięśnione.
Ruch: Swobodny, przestrzenny. ACD umie robić szybkie i nagłe zwroty. Sposób poruszania się psa jest najważniejszy dla jego oceny.
Sierść: Krótka, gęsty podszerstek. Prosty, zwarty i przylegający.
Umaszczenie: Niebieskie lub rude przesiane.
Imię dla australian cattle dog
Imię dla psa:Kiwi, Kangur, Porter, Blue, Devon, Gandalf, Emu, Vuko, Django, Moody, Wafel, Imbir, Loki, Frodo, Bryk, Speedy, Marley, Morris, Rico, Timon.
Imię dla suczki:Aurora, Ciri, Dora, Dusty, Fizia, Hera, Ivy, Jira, Krówka, Kira, Kylie, Loca, Fly, Mania, Nela, Bonny, Ginny, Nuka, Beza, Bella, Molly, Peppa, Rudi, Tara, Zoja.
Czytaj również: Pies ~ Rasy psów
Być może zainteresuje Cię również ten wpis: Ekscytacja szczeniaka - jak wyciszyć psa
Poprzedni wpis: Najlepsza karma dla psa z jagnięciną – mistrzowskie zestawienie