Doberman - szlachetny pies pełen sprzeczności
Dobermany to rasa, która budzi wiele emocji. Zaczynając od budzącego respekt, majestatycznego wyglądu, po złożony charakter i temperament – są to psy niezwykłe, choć na pewno nie dla każdego. Doberman potrzebuje doświadczonego opiekuna – ludzkiego rodzica, który nie tylko będzie w stanie zapanować nad psem obronnym, ale też jednocześnie da mu dom pełen miłości – wbrew pozorom dobermany to psy wrażliwe i potrzebujące wiele czułości.
Spis treści
- Historia rasy
- Charakter i osobowość
- Dla kogo ta rasa będzie odpowiednia
- Zdrowie dobermana
- Żywienie – karma dla dobermana
- Pielęgnacja dobermana
- Doberman – wzorzec rasy i wygląd
- Imię dla dobermana
- Ile kosztuje doberman
Historia rasy
Nazwa rasy pochodzi od twórcy rasy, Fryderyka Ludwika Dobermanna, żyjącego w XIX w. w niemieckiej Turyngii. Według różnych podań był on poborcą podatkowym, hyclem, właścicielem sklepu lub stróżem nocnym – niezależnie od źródła pojawia się zawsze motyw poważnej obawy o swoje bezpieczeństwo. Zamysłem Dobermanna było stworzenie rasy nastawionej głównie na użytkowość – obronę właściciele. By osiągnąć cel, krzyżował psy najbardziej agresywne i niebezpieczne. Wśród ras, które były najczęściej wybierane przez hodowcę, były przede wszystkim rottweilery, psy rzeźnickie (pochodzące głównie także od rottweilerów), pinczery krótkowłose, wyżły niemieckie, owczarki francuskie beauceron czy owczarki niemieckie. Fryderyk Doberman zwracał uwagę jednak przede wszystkim na pożądane cechy, czyli czujność i silny instynkt obronny, dlatego początkowo rasa była bardzo nierówna pod kątem wyglądu. Nie to jednak było celem pomysłodawcy. Wkrótce w okolicy Doberman był znany ze swoich budzących respekt psów, które szybko zaczęły służyć w policji – znane były też jako „psy żandarmeryjne”.
Pracę nad rozwojem rasy po śmierci Fryderyka Dobermana przejął jego przyjaciel Otto Göller. To jemu zawdzięczamy ujednolicenie rasy pod względem wyglądu i charakteru. Dzięki niemu rasa nabrała obecnej szlachetności wyglądu – głównie przez krzyżowanie z manchester terierami i greyhoundami. Pierwszy wzorzec rasy został opracowany w 1900 r. Hodowla Göllera liczyła nawet 150 psów, dzięki czemu rasa szybko zyskała na popularności nie tylko w najbliższej okolicy, ale też poza granicami kraju. W latach 20. Dobermany oficjalnie zostały uznane za psy policyjne. Podczas I i II wojny światowej służyły w jednostkach militarnych w różnych rolach – jako psy tropiące, służbowe, ale też sanitarne.
Choć pierwotnie dobermany miały być groźnymi psami obronnymi i celowo wprowadzano do hodowli jak najbardziej agresywne osobniki, od wielu lat charakter dobermanów w hodowlach jest celowo temperowany. Coraz większą wagę przykłada się do zrównoważenia temperamentu i odpowiedniej socjalizacji – dlatego, choć nadal są to psy wymagające przewodnika o silnej osobowości, są dużo łagodniejsze od protoplastów rasy.
Charakter i osobowość
Dobermany są psami o skomplikowanej osobowości. Odważne, czujne i zawsze gotowe do działania, od szczeniaka przejawiają silny charakter przywódcy. Są przy tym dość niezależne i samodzielne – kiedy liczy się szybki czas reakcji, nie zawsze jest przecież czas na wykonywanie komend. Doberman jest przy tym psem pewnym siebie i upartym. Z drugiej jednak strony, nie można nie brać pod uwagę łagodniejszej strony tych psów. Choć nie o tym większość ludzi myśli na ich widok, w dobermanach jest wiele czułości, miłości do swoich ludzi i potrzeby przynależności. Jak każdy pies, doberman potrzebuje dużo miłości ze strony swojego opiekuna. Jest wyjątkowo wrażliwy na krytykę, co w połączeniu z niezależnością jest mieszanką wybuchową i sprawia, że potrzebuje doświadczonego opiekuna, który będzie umiał połączyć stanowczość z delikatnością.
W przypadku dobermana – trudnego do opanowania fizycznie psa o złożonym charakterze konieczne jest szkolenie w wieku szczenięcym. Kluczowa jest także wczesna socjalizacja w hodowli i sama hodowla. O ile wybór hodowli zawsze ma znaczenie dla późniejszego charakteru psa niezależnie od rasy, w przypadku dobermanów odpowiedzialny wybór hodowcy może być kluczowy dla późniejszych relacji między psem i opiekunem. Choć życie z każdym dobermanem będzie wymagać od opiekuna ustalenia jasnych zasad i silnego charakteru, doberman żyjący od pierwszych dni w kochającym domu pełnym ciepła i zrozumienia najprawdopodobniej będzie sprawiał mniej problemów wychowawczych ludzkiemu rodzicowi niż szczeniak pochodzący z pseudohodowli.
Dobermany są też psami pełnymi energii, która musi zostać wykorzystana. To pies, który potrzebuje aktywności – kiedy zaczyna się nudzić, może sprawiać poważne problemy behawioralne. Dobrze będzie czuć się u boku osoby uprawiającej aktywnie sport.
Doberman a dzieci
Trudno jednoznacznie określić stosunek dobermanów do dzieci. Niezależnie od rasy każdy pies ma swój charakter i preferencje, zdarzają się więc dobermany kochające dzieci nad życie i takie, które odnoszą się do maluchów z chłodnym dystansem. Na pewno konieczne jest zwrócenie uwagi na indywidualne preferencje konkretnego psa i nie zmuszać go do kontaktu i zabawy na siłę.
Kluczowe czynniki w relacjach doberman-dziecko to socjalizacja psa u hodowcy i temperament dziecka – a także silny nacisk na uczenie dziecka prawidłowego zachowania w stosunku do psów. Najważniejszą zasadą jest jednak nadzorowanie kontaktów między psem a dzieckiem. Maluch nie jest w stanie kontrolować swojego zachowania i lepiej uniknąć sytuacji, kiedy pies zacznie się bronić przed zbyt natarczywymi czułościami.
Na pewno większe szanse na sukces będą, kiedy pies i dziecko będą się razem wychowywać, a rodzice będą zwracać szczególną uwagę rozwojowi ich relacji. Dobrym pomysłem będzie wspólne szkolenie psa i dziecka (niektórzy trenerzy przeprowadzają zajęcia specjalnie dla najmłodszych miłośników psów). Kiedy zaś rodzina dobermana się powiększa, warto skonsultować się z psim behawiorystą, jak najlepiej przygotować psa na powiększenie się rodziny. Choć mało kto powie, że doberman jest stereotypowym „psem dla dziecka” (żadna rasa nie została stworzona „dla dzieci”), to nic nie stoi na przeszkodzie, by wspólne życie rodziny z dzieckiem (dziećmi) i dobermanem było pełne wspólnego szczęścia.
Doberman a inne zwierzęta
W przypadku relacji dobermana z innymi zwierzętami duży wpływ będzie mieć socjalizacja i preferencje konkretnego psa – równie prawdopodobna jest miłość do grobowej deski z innym psem lub kotem, jak dystans lub niechęć. Jeżeli marzysz o większym stadzie i domu pełnym zwierząt, poszukaj hodowcy, który zwraca szczególną uwagę na oswajanie szczeniąt z innymi zwierzętami i opowiedz o swoich planach – hodowca wybierze wtedy dla Ciebie szczeniaka, który z największym prawdopodobieństwem z radością przywita współlokatora.
Niezależnie od rasy największe szanse na udane relacje będą w przypadku wspólnego wychowywania się zwierząt. Pamiętaj też, że doberman to pies, który potrzebuje wiele uwagi i czułości – jeżeli w twoim domu jest więcej zwierząt, ważne jest, by żadne z nich nie poczuło się mniej kochane.
Dla kogo ta rasa będzie odpowiednia
Jeżeli szukasz informacji o tej rasie, na pewno nie raz natkniesz się na zdanie „to nie jest pies dla każdego”. W tym konkretnym wypadku nie chodzi jednak o warunki mieszkaniowe, rodzinę lub jej brak, czy inne zwierzęta w domu, lecz charakter samego opiekuna. Przewodnik dobermana koniecznie powinien być osobą o zrównoważonym, silnym charakterze. Nie jest to pies dla początkującego – opiekun dobermana powinien znać przynajmniej podstawy psiego behawioru i być gotowy na pracę z pupilem. Choć są to psy wymagające dyscypliny i konsekwencji w zachowaniu, ustalone zasady wspólnego życia, nie powinny być one egzekwowane z agresją i nerwowością, ale ze spokojem i cierpliwością. Utrzymanie psa pod kontrolą nie powinno być też mylone z żadną formą przemocy, nie wolno też zapominać, że przy tym wszystkim jest to też po prostu pupil, który potrzebuje dużo miłości, czułości i uwagi. Nade wszystko jedna jest to pies, którym powinna się opiekować osoba o dużej pewności siebie, nie zaś taka, która budzącym respekt psem chciałaby się podbudować psychicznie.
Poza szczególnymi potrzebami dotyczącymi charakteru przewodnika doberman potrzebuje dużo aktywności fizycznej. Są to psy niezwykle wytrzymałe i energiczne, potrzeba ruchu jest w nich bardzo silna. Jego brak może szybko doprowadzić do poważnych problemów behawioralnych – warto wziąć ten aspekt pod uwagę. Doberman będzie za to świetnym towarzyszem długich wypraw i treningów.
Zdrowie dobermana
Dobermany nie należą niestety do najzdrowszych psów. Mają skłonność do problemów dermatologicznych i kardiologicznych, zdarzają się także choroby oczu (np. zaćma, bielactwo). Jak większość większych ras, dobermany są obciążone także skłonnością do dysplazji stawów biodrowych. W zachowaniu dobrego zdrowia pomogą na pewno systematyczne wizyty kontrolne u weterynarza, które pozwolą zdiagnozować i leczyć dobermana, zanim problemy zdrowotne staną się poważne. Dobermany żyją przeciętnie 10-13 lat.
Najczęstsze choroby występujące u dobermanów:
- Kardiomiopatia przerostowa
- Choroba von Wildebranda
- Dysplazja stawów biodrowych
- Zespół tańczącego dobermana
- Choroby prostaty
- Wrodzona głuchota
- Skręt żołądka
- Zaćma, wrodzona ślepota, dysplazja siatkówki
- Nużyca
Sprawdź także: Na prawidłowe trawienie
Żywienie – karma dla dobermana
Jak każdy pies, doberman potrzebuje wysokomięsnej karmy bezzbożowej. Najlepszym wyborem dla dobermana będzie oczywiście karma mokra jakości super premium, ale możesz też zwrócić uwagę na wysokomięsne karmy suche bezzbożowe.
W przypadku dobermanów znaczenie ma nie tylko jakość karmy, ale tez sposób jej podawania. Jak każda rasa o głębokiej klatce piersiowej, doberman jest szczególnie narażony na rozszerzenie i skręt żołądka. Jest to choroba poważnie zagrażająca zdrowiu i życiu pupila, dlatego warto wdrożyć zdrowe nawyki, które zmniejszą prawdopodobieństwo wystąpienia problemu.
Psom narażonym na skręt żołądka bezpieczniej jest podawać kilka porcji karmy dziennie. Zbyt duże obciążenie na raz jest ryzykowne, dlatego lepszym pomysłem będzie karmienie 3 lub nawet 4 razy dziennie. U psów z tendencją do łapczywego jedzenia poleca się zazwyczaj miski spowalniające jedzenie, świetnym pomysłem będzie też podanie jednego z posiłków w kogu, kuli-smakuli lub innej zabawce na przysmaki. Niezdrowy jest także wysiłek po posiłku, dlatego najlepiej ustalić porę karmienia, kiedy pies jest spokojny i wyciszony.
Pielęgnacja dobermana
Jak przystało na psa krótkowłosego, doberman nie wymaga szczególnie wymagającej pielęgnacji. By sierść pięknie lśniła, wystarczy od czasu do czasu ją przeczesać szczotką lub rękawicą do czesania – ten typ sierści nie wymaga specjalistycznego sprzętu groomerskiego. O sierść możesz zadbać za to od środka – wybierając zbilansowaną karmę i podając suplementy na piękną sierść.
Z uwagi na brak podszerstka, dobermany są bardzo wrażliwe na zimno. Kiedy tylko zaczyna się robić chłodniej, pupil będzie potrzebował sweterka lub ciepłej kurtki.
Pazury najlepiej przycinać wtedy, kiedy tego wymagają – ich przyrost jest zależny nie tylko od rodzaju podłoża, po którym pies chodzi najczęściej, ale też od konkretnego psa. Uwagi wymagają też oczy i uszy. O ile w przypadku oczu, przemywanie ich jest to zazwyczaj tylko formalność (choć ich czyszczenia nie warto zaniedbywać), uszy dobermana mają skłonność do infekcji – podejrzana wydzielina, czy zapach to znak, że trzeba udać się do weterynarza.
Doberman – wzorzec rasy
Kraj pochodzenia: Niemcy
Klasyfikacja FCI: Grupa 2, Pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do zaganiania bydła. Sekcja 1: Pinczery i sznaucery. Obowiązują próby pracy.
Wysokość: psy 68-72 cm, suczki 63-68 cm
Waga: psy 40-45 kg, suczki 32-35 kg
Wrażenie ogólne: Pies średniej wielkości, mocny i dobrze umięśniony. Zdecydowany, o dumnej postawie, wyróżnia się eleganckimi liniami ciała.
Temperament: Przyjazny i łagodny, kocha dzieci. Pożądane średnio pobudliwy temperament i czujność. Wymagany dobry kontakt z opiekunem. Lubi pracować, jest odważny, twardy, pewny siebie, i nieustraszony, lecz przy tym powinien dostosować się do życia w społeczeństwie.
Głowa: Mocna i proporcjonalna do tułowia. Oglądana z góry mózgoczaszka jest niemal płaska, nie opada na boki w stronę uszu. Linia profilu mózgoczaszki przechodzi niemal bez załamania w linię profilu kufy, a w drugą stronę łagodnym łukiem przechodzi w szyję.
Szyja: Długa, proporcjonalna do tułowia i głowy. Sucha i dobrze umięśniona, wzniesiona i łagodnie wygięta. Noszona wysoko, dodaje szlachetności sylwetce.
Tułów: Kłąb wysoki i długi. Grzbiet krótki, dobrze związany, szeroki i umięśniony. Klatka piersiowa proporcjonalna do długości tułowia, głębokość to ok 50% wysokości w kłębie, szeroka i o dobrze zaznaczonym przedpiersiu.
Ogon: Osadzony wysoko, od 2012 roku kopiowanie ogona jest zabronione.
Kończyny: Mocne, oglądane ze wszystkich stron wydają się niemal proste.
Chód: Elastyczny, żwawy, swobodny i przestrzenny. Wykrok przednich kończyn jak najdłuższy. Kończyny przednie o tylne wyrzucane jednocześnie. Często porównuje się chód dobermanów do kroku koni dorożkarskich.
Sierść: Krótka, twarda i gęsta. Powinna gładko przylegać.
Umaszczenie dobermana: Czarna lub czekoladowa z intensywnie kasztanowym, czystym i wyraźnie odgraniczonym podpalaniem. Podpalanie występuje na kufie, w postaci pojedynczej plamki na policzkach i nad oczami, na spodzie szyi, parzyście na klatce piersiowej, na nadgarstkach, śródręczach, śródstopiach i łapach, wewnętrznej stronie ud i ramion, na spodzie ogona.
Imię dla dobermana
Imię dla psa: Angus, Nero, Brutus, Black, Heban, Onyks, Shadow, Ninja, Storm, Rambo, Syriusz, Vader, Zorro, Fado, Fargo, Gobi, Gucio, Kosmo, Louis.
Imię dla suczki: Aria, Bella, Kora, Dora, Debbie, Dobbie, Gapa, Cherry, Frotka, Juno, Zula, Hala, Nuria, Pantera, Koko, Kira, Lucy, Lola.
Ile kosztuje doberman
Dobermany nie są tanią rasą. Wpływ na to ma wiele czynników. Jest to rasa bardzo wymagająca, co sprawia, że jest to na swój sposób rasa ekskluzywna. Hodowla ukierunkowana na psy o silnym, lecz zrównoważonym charakterze wymaga od hodowcy doskonałego wyczucia temperamentu rodziców i solidnej socjalizacji. W dobrych hodowlach PZKwP możemy też oczekiwać, że szczenięta będą miały wykonane komplet badań: kardiologicznych, okulistycznych, a także prześwietlenia stawów biodrowych. To wszystko sprawia, że szczenię dobermana kosztuje powyżej 6 tys. zł, a coraz częściej widuje się także ceny powyżej 9 tys. zł.
Czytaj również: Pies ~ Rasy psów
Być może zainteresuje Cię również ten wpis: Posłuszeństwo psa. Jak ćwiczyć i jakich metod używać? Poradnik obedience
Poprzedni wpis: Wzbogacanie środowiska kota - sprawdź, jak zrobić to dobrze