Kot kartuski - poznaj ulubionego kota Francuzów!

2021-08-18

Koty kartuskie są narodową rasą Francji, gdzie są hodowane już od średniowiecza. W gospodarstwach domowych były cenione za pomoc w tępieniu gryzoni, za to arystokratki uwielbiały ich gęste futra. Choć po II wojnie światowej rasa była niemalże skazana na wyginięcie, dziś koty kartuskie (znane w ojczyźnie jako chartreux) są cenione na całym świecie. Te piękne, niebieskie koty są spokojne i pełne gracji, mogą być ulubieńcami początkujących kociarzy.

Spis treści

Historia rasy
Charakter i osobowość
Dla kogo ta rasa będzie odpowiednia
Zdrowie kotów kartuskich
Żywienie – najlepsza karma dla kota kartuskiego
Pielęgnacja kota kartuskiego
Kot kartuski (chartreux) – wzorzec rasy i wygląd
Imię dla kota kartuskiego
Ile kosztuje kot kartuski

Historia rasy

Choć w historii kotów kartuskich mnóstwo jest niedomówień i półprawd, większość osób zgadza się, że przybyły do Francji z Bliskiego Wchodu (być może z dzisiejszej Syrii) w XIII w. razem z rycerzami wracającymi z wypraw krzyżowych.

Dalej ich losy łączono z zakonem kartuzów. Tutaj niejasności jest o wiele więcej. Nie wiadomo, czy wspólna nazwa kotów i zakonu nie pochodzi po prostu od masywu Chartreuse, masywu górskiego we Francji, gdzie umiejscowiony był klasztor Wielka Kartuzja i żyło wiele kotów tej rasy. Według niektórych pomyłka wzięła się od wytwarzanego przez zakonników ziołowego likieru „Elixir Végétal de la Grande-Chartreuse”. Przez wieki nie wiadomo już było, czy zakonnicy jedynie wytwarzali ceniony alkohol, czy dodatkowo także hodowali koty o podobnej nazwie. Pierwsza wzmianka o kotach kartuskich pojawia się w XVII wieku w „Historii naturalnej” przyrodnika Buffona, gdzie rasa została dokładnie opisana.

Niebieskie koty o bursztynowych uszach żyły także spokojnie na francuskiej wsi, gdzie pomagały w utrzymaniu gryzoni z dala od spiżarni. Czasami koty trafiały pod opiekę arystokratek, które zachwycały się ich jedwabistym futrem – w ten sposób kot kartuski znalazł się na obrazie Jean-Baptiste Perronneau przedstawiającym Magdaleine Pinceloup de la Grande z pupilem. Niestety, miękkie futro przyczyniło się do zguby kotów – kuśnierze zainteresowali się miękkim włosem i oferowali kocie futra jako cenne norki.

Po I wojnie światowej populacja kotów kartuskich znacznie zmalała, jednak dzięki próbom odtworzenia rasy dzięki hodowli półdzikich kotów kartuskich żyjących w Bretanii, udało się zachować pulę genetyczną, która stała się bazą dla przyszłych pokoleń. Po II wojnie światowej zainteresowanie kartuzami zwiększyło się dzięki kotce Charlesa de Gaulle’a, który otrzymał w prezencie kotkę kartuską Gris-Gris. Wtedy jednak hodowcy zmuszeni byli krzyżować koty kartuskie z kotami brytyjskimi krótkowłosymi i (w mniejszym stopniu) z kotami rosyjskimi niebieskimi. Mieszanie ras było na tyle częste, że koty kartuskie na pewien czas straciły nawet status odrębnej rasy. Obecnie kot kartuski wrócił do pierwotnego wzorca, lecz pewne podobieństwo do kotów brytyjskich pozostało.

Charakter i osobowość

Kot kartuski jest cichy, spokojny i przyjacielsko nastawiony do człowieka. To prawdziwy pieszczoch – gdy tylko pojawi się w Twoim domu, przygotuj się, że będzie codziennie potrzebował sporej porcji czułości. Z pewnością ni jest to typ niezależnego kota podążającymi swoimi ścieżkami. Wręcz przeciwnie, kot kartuski potrzebuje być stale obok swojego człowieka, niezależnie od okoliczności. Choć z pewnością nawiąże trwałą relację z wszystkimi domownikami niezależnie od wieku, chartreux zazwyczaj wybiera sobie ulubionego opiekuna, za którym podąża jak cień. Chętnie będzie Ci towarzyszył zarówno podczas oglądania serialu, przygotowywania posiłku, jak i nawet będzie towarzyszył Ci w łazience podczas kąpieli.

Wobec obcych koty kartuzjańskie często zachowują jednak pewien dystans, zwłaszcza w młodszym wieku. Podczas wizyty gości kot kartuski najprawdopodobniej schroni się w ulubionej budce dla kota lub będzie obserwował spotkanie towarzyskie z bezpiecznej pozycji na wysokim drapaku.

Kot kartuski znany jest z cichego pomrukiwania, które jest bardzo charakterystyczne dla tej rasy. Kot kartuski nie będzie jednak miauczeć bez wyraźnego powodu, co może być dla niektórych dużą zaletą. Koty kartuskie chętnie też uczą się sztuczek. Są szczególnie znane z umiejętności aportowania, chętnie także uczą się innych sztuczek.

Dla kogo ta rasa będzie odpowiednia

Kot kartuski to rasa, która ma szansę sprawdzić się w prawie każdym domu. Nie mają większych wymagań w zakresie wielkości mieszkania, nie wymagają skomplikowanej pielęgnacji i są dobrymi kompanami. Chartreux może być pierwszym kotem początkującego kociarza, ponieważ zazwyczaj nie sprawia większych problemów wychowawczych. Jedyne zastrzeżenie wiąże się z odpowiedzialnością za kocią miłość i przywiązanie – kot kartuski potrzebuje dużo czasu i uwagi od swojego opiekuna. W domu bardzo aktywnej osoby, która często sama wychodzi, kot kartuski będzie czuł się nieszczęśliwy. Jest to więc idealny kot dla spokojnego domatora.

Kot kartuski i dzieci

Koty kartuskie są łagodne i przyjazne. Mogą nawiązać silną przyjaźń z dzieckiem, pod warunkiem, że osoba dorosła nauczy dziecko podstaw kociego języka, by maluch nie zrobił mu krzywdy. Pamiętaj, że nawet najbardziej przyjazny zwierzak świata nie może być traktowany jak prezent dla dziecka. Kot, pies, czy mniejsze zwierzątko potrzebuje opieki ze strony dorosłego. Wychowywanie się wśród zwierząt niesie ze sobą wiele korzyści dla rozwoju dziecka, jednak konieczne jest nauczenie dziecka empatii wobec pupila i szanowania jego granic.

Kot kartuski i inne zwierzęta

Kot kartuski bez trudu znajdzie wspólny język z innym kotem lub psem. Towarzystwo innego zwierzaka może być nawet wskazane, ponieważ koty kartuskie często źle znoszą samotność.

Co innego mniejsze zwierzęta. Choć wspólne życie pod jednym dachem kartuza i chomika, kawii, czy papużki jest możliwe, wymagać będzie od opiekuna włożenia nieco wysiłku w zapewnienie bezpieczeństwa mniejszemu zwierzakowi. Instynkt łowiecki u kota kartuskiego jest bardzo silny, dlatego nie jest to najlepszy kandydat do domu, w którym jest już mniejszy pupil.

Zdrowie kotów kartuskich

Koty kartuskie to ogólnie rzecz biorąc raczej zdrowa rasa, można się spodziewać, że przeciętna długość jego życia będzie wynosić ok. 13 – 15 lat. Koty tej rasy nie chorują na wiele chorób. Dawniej dużym problemem kartuzów był syndrom słabego kocięcia. Powodował on śmierć kociąt, których grupa krwi był niezgodna z krwią kociej mamy. Mleko matki podawane kociętom zawierało bowiem przeciwciała osłabiające czerwone krwinki kociąt. Badania krwi w hodowlach pozwalają jednak na całkowite wyeliminowanie ryzyka choroby.

Choroby, które zdarzają się u kotów kartuskich:

Cukrzyca
Kamica nerkowa
Zwichnięcie rzepki

Żywienie – najlepsza karma dla kota kartuskiego

Kot kartuski wyróżnia się umięśnioną sylwetką, jednak, by zachował odpowiednią figurę, należy dbać o odpowiednią ilość aktywności fizycznej i dietę. Koty kartuskie nie mają specyficznych wymagań żywieniowych – zalecenia są dokładnie takie, jak w przypadku innych kotów.

Najlepsza będzie więc mokra, wysokomięsna karma bezzbożowa – koniecznie suplementowana tauryną. Mokra karma dba o odpowiedni stopień nawodnienia, dzięki czemu pupilowi nie grozi odwodnienie nawet w upalne dni.

Co ważne z perspektywy skłonności do tycia – karma mokra jest mniej kaloryczna, a co za tym idzie – zapewnia większe uczucie sytości. Nie oznacza to, że w życiu kota kartuskiego nie ma miejsca na karmę suchą. Dobrym pomysłem będzie umieszczanie części dziennej porcji w zabawkach na przysmaki, kulach-smakulach lub zabawkach edukacyjnych. Dzięki temu zachęcisz swojego pupila do dodatkowej dawki ruchu, który poprawi kondycję kota. Takie „polowanie” pozytywnie wpływa też na poziom szczęścia u pupila, który może w kontrolowany sposób realizować instynkt łowiecki.

Pielęgnacja kota kartuskiego

Kot kartuski nie wymaga skomplikowanych zabiegów pielęgnacyjnych. Jak u każdego kota, należy wykonywać regularne przeglądy uszu i oczu, czy czyścić zęby. W miarę możliwości najlepiej jest umożliwić kotu samodzielne ścieranie pazurów na drapaku – dzięki temu będziesz mógł obcinać je rzadziej.

Kot kartuski dba o swoja sierść samodzielnie. Gęsty podszerstek jest cechą charakterystyczną dla rasy i stosowanie furminatora nie jest zalecane. Do czesania kotów tej rasy lepsza będzie delikatniejsza szczotka. By uniknąć problemów związanych z kulami włosowymi w przewodzie pokarmowym, w okresie linienia warto łączyć codzienne szczotkowanie z podawanie pasty odkłaczającej.

Kot kartuski (chartreux) – wzorzec rasy i wygląd

Kraj pochodzenia: Francja

Kod EMS: CHA

Klasyfikacja FIFe: Kategoria III – koty krótkowłose i somalijskie

Wysokość: 30-35 cm kotka, 30-40 cm kot.

Waga: 3-5 kg dla kotki i 3-7 kg dla kota. U kotów kartuskich jest silnie rozwinięty dymorfizm płciowy.

Głowa: Szeroka u podstawy, dobrze rozwinięta. Wąska i płaska przestrzeń między uszami. Żuchwa nadaje głowie kształt trapezu. Nos szeroki i prosty, bez stopu. Kufa może wystawać poza linię żuchwy.

Oczy: Duże i otwarte. W żywym kolorze od ciemnożółtego po ciemną miedź. Kolor musi być czysty i klarowny.

Uszy: Średniej wielkości, usytuowane wysoko na głowie. Lekko wychylone na zewnątrz, sprawiają wrażenie czujnych.

Tułów: Solidny, mocny i muskularny. Dobrze rozwinięta klatka piersiowa. Zwłaszcza kocury powinny sprawiać wrażenie solidnych.

Ogon: Średniej długości, proporcjonalny. Choć może zwężać się ku końcowi, musi być okrągło zakończony.

Łapy: Średniej długości w porównaniu do ciała, umięśnione i niezbyt wysokie.

Sierść: Błyszcząca i gęsta. Podszerstek u podstawy jest lekko wełnisty. Podwójne futro sprawia, że sierść stoi.

Umaszczenie: Wszystkie odcienie niebieskiego, preferowany niebiesko-szary. Umaszczenie musi by jednolite.

Imię dla kota kartuskiego

Imię dla kota: Blue, Leo, Hektor, Cezar, Batman, Filemon, Ikar, Apollo, Banan, Beton, Cezarion, Dorian, Diego, Elliot, Fredro, Gerald, Hipolit, Joker.

Imię dla kotki: Colette, Bella, Kitty, Mięta, Leya, Luna, Chanel, Jolie, Ofelia, Alexis, Bijou, Brioszka, Danae, Elsa, Frida, Gerda, Inka.