Owczarek francuski Briard - kudłacz o wielkim sercu

Briard to pies, na którego widok nie sposób się nie uśmiechnąć. Długa sierść, charakterystyczna grzywa i żywe, inteligentne oczy sprawiają, że w briardzie bardzo łatwo jest się zakochać. Obdarzone wielką osobowością briardy są zrównoważone i inteligentne, uwielbiają też zabawę i potrzebują wiele czułości ze strony opiekuna. Te długowłose owczarki francuskie są też znane z tego, że ich rozwój emocjonalny kończy się około trzeciego roku życia, a i starsze psy zachowują się czasami jak rozbrykane szczeniaki. Co musisz wiedzieć o briardach, nim jeden z nich pojawi się w Twoim domu?

Spis treści

• Historia rasy
• Charakter i osobowość
• Dla kogo ta rasa będzie odpowiednia
• Zdrowie briarda
• Żywienie – najlepsza karma dla briarda
• Pielęgnacja briarda
• Owczarek francuski briard – wzorzec rasy i wygląd
• Imię dla briarda

Historia rasy

Owczarek francuski briard to jedna z najstarszych ras psów we Francji. Choć pierwsze udokumentowane wzmianki o briardzie pochodzą z początków XIX wieku, najprawdopodobniej początki rasy sięgają średniowiecza. Często można spotkać się z teorią, że pies rasy briard był bohaterem pochodzącej z XIV wieku legendy o psie, który wymierzył sprawiedliwość zabójcy swojego opiekuna – dzielnego rycerza i dworzanina króla.

Sama nazwa rasy, briard, nawiązuje do regionu Brie w północno-wschodniej Francji – tak, to właśnie stamtąd pochodzą też najsłynniejsze francuskie sery pleśniowe. Pierwotnie Briardy były psami pasterskimi i obronnymi. Sprawdzały się w tej roli tak dobrze, że często wystarczyły jedynie dwa lub trzy psy, by zapanować nad stadem liczącym nawet 700 owiec. Choć Briardy są znane jako psy pozbawione agresji, mają silny instynkt obronny – to pamiątka z czasów, gdy musiały bronić swojego stada przed drapieżnikami.

Przez wieki rasa była kształtowana z myślą o użytkowości, nie charakterystycznym wyglądzie. Briardy musiały być niezależne, samodzielnie podejmować decyzje w stresujących warunkach, mieć sprawność pozwalającą na zapanowanie nad stadem. W ten sposób powstały psy, których charakterystyczny wygląd miał znaczenie drugorzędne, w przeciwieństwie do silnego zdrowia i charakteru.

Pod koniec XIX wieku powstał pierwszy klub miłośników rasy, a Briardy pojawiły się najpierw na wystawie psów w Paryżu w 1863 roku, a następnie zarejestrowany został pierwszy wzorzec – w 1987 roku.

Z czasem rola psów zmieniała się – podczas pierwszej i drugiej wojny światowej sprawdzały się na froncie, ratując życie rannych żołnierzy. Psy wyróżniały się niezawodnym instynktem, który pozwalał na znajdowanie rannych i ocenę, który żołnierz jako pierwszy potrzebuje pomocy. Dziś ten sam instynkt sprawia, że briardy doskonale sprawdzają się w ratownictwie – szukają zaginionych pod gruzami, sprawdzają się też jako psy policyjne. Po wojnie briardy trafiły do USA wraz z zakochanymi w nich amerykańskimi żołnierzami – choć briardy nie są w stanach najbardziej popularną rasą, cieszy się od lat stałym gronem miłośników. Do Polski pierwsze briardy trafiły pod koniec lat 70.

Charakter i osobowość

Choć dziś briardy są przede wszystkim psami rodzinnymi, ich dawna pasterska przeszłość często wpływa na charakter pupila. Na pastwisku briardy często musiały działać w sporej odległości od opiekuna, więc niezależność i umiejętność szybkiego podejmowania decyzji były bardzo cenione – tylko w ten sposób pies mógł zapanować samodzielnie nad dużą ilością większych od siebie zwierząt.

Dzisiaj oznacza to, że briard, choć bez wątpienia bardzo pojętny, nie zawsze będzie wykonywał polecenia tylko dlatego, że opiekun coś do niego powie. Szkolenie briarda jest możliwe i zalecane, często wymagać będzie jednak silnego charakteru opiekuna i dużej dawki cierpliwości. Choć briard jest znany z miłości do dzieci, elementem pracy z psem może być oduczenie pupila zaganiania najmłodszych – tak, może się zdarzyć, że zapędy pasterskie pies będzie realizował na stadzie złożonym z przedszkolaków. Choć może się to wydawać zabawne, najlepiej od razu zająć się problemem – najlepiej u trenera mającego doświadczenie w pracy z psami pasterskimi, zanim pupil wpadnie na pomysł zaganiania rowerów, czy samochodów.

Choć briardy mają wygląd przyjaznych miśków, nie zawsze są chętne do poznawania nowych znajomych. Część psów tej rasy traktuje obcych z pewnym dystansem, jak przystało na prawdziwego obrońcę. Stosunek do obcych i innych psów zależy jednak w dużym stopniu od charakteru konkretnego psa, a także socjalizacji w hodowli.

Inną charakterystyczną dla nich cechą jest późne dojrzewanie emocjonalne. Briardy w głębi serca są rozkosznymi szczeniakami nawet do trzeciego roku życia, a i później zdarza im się zachowywać nieco „szczenięco”. Zawsze chętne do zabawy i psot, często potrzebują wielu lat, by stać się spokojnymi, statecznymi psami.

Dla kogo ta rasa będzie odpowiednia

Choć charakter i wygląd briarda może zachwycić od pierwszego wejrzenia, warto uczciwie podkreślić, że owczarek francuski briard to nie jest pies dla każdego. Wymaga gotowości do ułożenia sobie planu dnia z myślą o potrzebach pupila, co nie w każdym przypadku będzie możliwe.

Pies dla aktywnych

Przede wszystkim – briard to pies, który potrzebuje dużej ilości ruchu. Jak każdy owczarek, jest wprost stworzony do wielogodzinnej pracy na świeżym powietrzu, a nuda może spowodować problemy behawioralne. Briard potrzebuje przynajmniej jednego długiego spaceru dziennie. Często spokojna rundka po okolicznym parku to dla pupila za mało. Briardy kochają treningi i wyzwania. Agility, frisbee, dog dancing, czy treiball będą świetną rozrywką dla pupila – wcale nie muszą być uprawiane wyczynowo, by briard zabił nudę.

Bez aktywności znudzony briard może niszczyć rzeczy, przekopywać ogródek, lub urządzać koncerty jodłowania.

Niestety, briardy są narażone na dysplazję stawów biodrowych, dlatego część sportów (np. frisbee, canicross) jest wskazana dopiero po zakończeniu etapu wzrostu. Warto też uważnie obserwować sposób poruszania się pupila, by odpowiednio wcześnie zauważyć ewentualne pierwsze objawy dysplazji. Psy chorujące na dysplazję stawów biodrowych nadal potrzebują dużej porcji ruchu (utrzymanie odpowiedniej wagi w dużym stopniu wpływa na wolniejszy rozwój choroby), lecz ruch powinien być wtedy możliwie najmniej obciążający.

Pies dla cierpliwych

Cierpliwość jest pierwszą cnotą opiekuna briarda z co najmniej kilku powodów. Pierwszym z nich jest wspomniana już wyżej niezależność. Drugi powód dotyczy zajmującej sporo czasu pielęgnacji. Szata briarda, zwłaszcza w ruchu, wygląda naprawdę imponująco. Według wzorca włos powinien mieć co najmniej 7 cm, lecz w praktyce jest to cóż… nieco więcej. Włos okrywowy o koziej strukturze wymaga starannego rozczesywania, którego nie można zaniedbać, ponieważ filce i kołtuny zaniedbane mogą być przyczyną nawet miejscowego zapalenia skóry.

Rozczesywanie briarda to wyzwanie, które zajmuje wiele czasu i składa się z kilku etapów – od wyciągania z sierści skarbów przyniesionych ze spaceru (gałązki, liście, trawy), po dokładne rozczesanie każdego włoska. Brzmi jak wyzwanie? Wielbiciele rasy mówią, że nie jest aż tak źle, ale mimo wszystko łatwiejsza w pielęgnacji jest szata chociażby boksera, czy buldoga francuskiego. Częstość rozczesywania w największym stopniu zależy od potrzeb samego psa – u niektórych psów wystarczy sesja generalnego czesania raz w tygodniu – u innych konieczne będzie codzienne rozczesywanie.

Długa sierść wiąże się też z koniecznością częstego sprzątania. Na długiej sierści osadza się duża ilość piachu, która tworzy w mieszkaniu małą piaskownicę. Razem z briardem warto więc zainwestować w solidny odkurzacz. Duża ilość zieleni sprowadzana do domu razem z pupilem sprawia, że nie będzie to najlepsza rasa dla osób uczulonych nie tylko na sierść, ale też… na pyłki.

Wielbiciel czułości

Briard kocha swoją rodzinę i potrzebuje wiele czułości. To pies, który wykorzysta każdą okazję, by ułożyć się na kanapie obok opiekuna, a często nawet w dorosłym wieku potrafi usiąść swojemu człowiekowi na kolana (pomimo że już raczej się na nich nie mieści). Briard potrzebuje czuć się częścią ludzkiego stada. Ma zaskakująco wiele cierpliwości wobec dzieci.

Pies wiejski, czy miejski

Choć briard to pies pochodzący z francuskiej wsi, dość dobrze odnajduje się w mieście. Na poziom szczęścia wpływa bowiem nie tyle miejsce zamieszkania, ile aktywnie spędzony czas z opiekunem. Tym, co ma znaczenie, jest jednak ilość schodów do pokonania – jeżeli briard ma mieszkać w bloku, najlepiej, by mógł korzystać z windy.

Briard a dzieci

Dzieci zakochują się w briardzie od pierwszego wejrzenia – z wzajemnością. Psy tej rasy zazwyczaj doskonale dogadują się z dziećmi, co nie oznacza jednak, że można zostawić psa samego z dzieckiem – zasada ograniczonego zaufania powinna obowiązywać zarówno w stosunku do psa, jak i do dziecka, szczególnie, że żywiołowy pies mógłby przewrócić dziecko w zabawie.

Briard a inne zwierzęta

Briardy najczęściej dobrze dogadują się z innymi psami, a nawet z kotami. Psy tej rasy nie mają dobrze rozwiniętego instynktu łowieckiego, co może (ale nie musi) ułatwiać wspólne życie pod jednym dachem z mniejszym zwierzątkiem.

Zdrowie briarda

Briardy to ogólnie psy wytrzymałe i zdrowe. To zaleta rozwijania się rasy pod kątem użytkowym, gdzie od wyglądu ważniejsze było zdrowie i cechy użytkowe. Lekką przesadą jest jednak często powtarzane stwierdzenie, że briardy cieszą się żelaznym zdrowiem.

Choć psy tej rasy raczej nie mają skłonności do alergii pokarmowych ani nie borykają się z nadwrażliwością układu pokarmowego, co jakiś czas może przydarzyć im się lekka niestrawność. Z powodu charakterystycznej budowy klatki piersiowej, briardy są w grupie ryzyka powiększenia i skrętu żołądka. Choć jest to stan potencjalnie zagrażający życiu, zazwyczaj wystarczy jedynie strategiczne planowanie posiłków i spacerów – dwa lub trzy posiłki dziennie i zawsze chwila odpoczynku po jedzeniu. Briardy raczej nie należą do zachłannych łakomczuchów, więc ryzyko wystąpienia skrętu jest mniejsze niż w przypadku chociażby, labradorów, czy berneńczyków.

Chorobami o podłożu genetycznym występującym w rasie są dysplazja stawów biodrowych i PRA – postępujący zanik siatkówki. Ryzyko wystąpienia obu chorób zmniejsza się w przypadku hodowli ZKwP, gdzie mioty planowane są wyłącznie u całkowicie zdrowych rodziców, a szczenięta badane są przed przeprowadzką do nowego domu. Niestety nawet w najlepszej hodowli nie ma 100% gwarancji zdrowia psa przez całe życie. Ocenia się, że na dysplazję choruje ok. 19% całej populacji briardów. Badania w kierunku dysplazji są obowiązkowe, dobrą praktyką wielu hodowców są badania okulistyczne.

Pozostałe choroby występujące u briardów:

• Dziedziczna dystrofia siatkówki briardów (choroba typowa dla rasy)
• Zaćma
• Dysplazja siatkówki
• Niedoczynność tarczycy
• Zwichnięcie rzepki
• Choroba von Willebranda
• Młodzieńcze zapalenie kości
• Mielopatia zwyrodnieniowa
• Nowotwory (szczególnie chłoniaki)

Żywienie – najlepsza karma dla briarda

Briardy to psy, które nie mają większego problemu z apetytem – nie należą ani do szczególnych łakomczuchów, ani do psów bardzo wybrednych. Psy tej rasy czasami miewają drobne problemy żołądkowe – nie można powiedzieć, by charakteryzowały się szczególnie wrażliwym żołądkiem, ale zalecana jest dobra, lekkostrawna karma.

Skłonność do rozszerzenia i skrętu żołądka determinuje za to nie tyle jakość karmy, ile sposób jej podawania. Dwa lub trzy niewielkie posiłki, po których pies powinien mieć możliwość dłuższego odpoczynku to prosta, lecz skuteczna strategia, która pomoże uniknąć problemów zdrowotnych u ulubieńca.

Pielęgnacja briarda

Największą ozdobą i znakiem charakterystycznym briardów jest długa, podwójna sierść „kozim” włosem okrywowym. Miękki podszerstek jest okryty twardym i szorstkim włosem okrywowym, który posiada właściwości termoregulacyjne i samoczyszczące. Co ciekawe, briardy prawie w ogóle nie linieją, co nie znaczy, że ich sierści nie trzeba wyczesywać – w przypadku koziej struktury włosa martwy włos tworzy filce, które wymagają regularnego rozczesywania.

Zarówno częstość rozczesywania, jak i kąpania zależy od indywidualnych potrzeb psa i stylu życia (przyjmujemy, że wychodzący na spacery do lasu pies będzie potrzebował kąpieli częściej niż pies miastowy, spacerujący po szerokich alejkach parkowych). Niezależnie od regularności zasada jest jedna: nigdy nie kąp psa nierozczesanego. Wykąpanie psa z kołtunami i filcami znacząco utrudnia (jeżeli nie uniemożliwia) późniejsze rozczesanie. Jedynym rozwiązaniem jest wtedy filcak, którego jednak lepiej stosować z umiarem, ponieważ powoduje spore strawy w okrywie, która u briardów bardzo wolno odrasta. Rozczesywanie powinno odbywać się po spryskaniu sierści odżywką lub specjalnym preparatem do rozczesywania. Choć nie jest to informacja potwierdzona żadnymi badaniami, hodowcy uważają, że zazwyczaj łatwiejsza w pielęgnacji jest sierść czarnych briardów – kołtuny i filce tworzą się u nich w nieco wolniejszym tempie.

Szczenięca sierść briardów różni się znacząco od sierści psa dorosłego, a jej wymiana zaczyna się między szóstym miesiącem, a nawet drugim rokiem życia.

Długa i gęsta sierść wiąże się z kilkoma dodatkowymi czynnościami pielęgnacyjnymi. Sierść spomiędzy palców musi być regularnie przycinana ze względów higienicznych. Wielu hodowców przycina też sierść w okolicach odbytu i po wewnętrznej stronie ud. Długa sierść wchodzi też w oczy i zasłania uszy, co naraża psy na częstsze infekcje. Dlatego na co dzień warto spinać grzywę pupila małą gumką, a stan uszu regularnie kontrolować. Oczy warto przemywać specjalnym preparatem.

Jak wszystkie psy, briardy potrzebują też przycinania pazurów, gdy jest to konieczne i czyszczenia zębów.

Owczarek francuski briard – wzorzec rasy i wygląd

Kraj pochodzenia: Francja

Klasyfikacja FCI: Grupa I – psy pasterskie i zaganiające, Sekcja 1 – psy pasterskie

Wrażenie ogólne: Żywy i czujny, proporcjonalny, dobrze umięśniony i zwinny. Wydłużona sylwetka.

Temperament: Zrównoważony, opanowany i nieustraszony.

Wysokość: Pies 62-68 cm, suka 56-64 cm.

Głowa: Mocna i długa. Linie profilu oglądane z boku są równoległe.

Oczy: Owalne, ustawione pionowo, duże i ciemne.

Uszy: Wysoko osadzone, raczej krótkie, płaskie i porośnięte długim włosiem.

Szyja: Umięśniona

Tułów: Prosty grzbiet, lędźwie krótkie i mocne. Lekko opadający, zaokrąglony zad. Długa i szeroka klatka piersiowa z dobrze wysklepionymi żebrami.

Ogon: Nisko noszony, zawinięty do litery J, o naturalnym kształcie.

Kończyny: Mocno umięśnione, proste, o mocnym kośćcu.

Sierść: Długa, sprężysta i sucha (tzw. włos kozi).

Umaszczenie: Różne odcienie jednolite, poza białą, mahoniową i kasztanową.

Wilcze pazury: W przypadku większości ras są uważane za wadę, w przypadku briardów są pożądane.

Imię dla briarda

Imię dla psa: Aksel, Atos, Aramis, Alto, Badoo, Bajzel, Bezik, Budy, Bolek, Byczy, Kudłacz, Sheldon, Yoda, Cezar, Cykor, Docent, Dyzio, Flasz, George.

Imię dla suczki: Alma, Ariel, Gaja, Sansa, Beza, Bazia, Bessi, Bella, Chmurka, Cleo, Chichotka, Demi, Diana, Emma, Fryzia.

Czytaj również: Pies ~ Rasy psów

Być może zainteresuje Cię również ten wpis: Rozszerzenie i skręt żołądka u psa - objawy, pierwsza pomoc

Poprzedni wpis: Co oznacza warczenie psa - jak zareagować