Owczarek środkowoazjatycki - niezależny i dumny towarzysz

Duży, budzący szacunek pies o silnym instynkcie terytorialnym – to tylko część prawdy o owczarku środkowoazjatyckim – CAO. Choć są to psy cenione za pewność siebie i odwagę, ich zadaniem było odstraszanie intruzów, bez niepotrzebnej agresji. Jako bardzo duży, silny pies o dużej niezależności potrzebuje odpowiedzialnego i zrównoważonego opiekuna, dla którego będzie członkiem rodziny, nie sposobem na podniesienie pewności siebie. Wychowany w domu pełnym miłości staje się zrównoważonym i łagodnym towarzyszem, którego inteligencja i spokój urzekają każdego dnia. Przekonaj się, jaki owczarek środkowoazjatycki jest naprawdę.

Spis treści

• Historia owczarków środkowoazjatyckich
• Charakter i osobowość owczarków środkowoazjatyckich
• Czy owczarek środkowoazjatycki jest agresywny
• Dla kogo owczarek środkowoazjatycki będzie idealnym pupilem
• Owczarek środkowoazjatycki i dzieci
• Owczarek środkowoazjatycki i inne zwierzęta
• Żywienie – najlepsza karma dla owczarka środkowoazjatyckiego
• Zdrowie owczarków środkowoazjatyckich
• Pielęgnacja owczarków środkowoazjatyckich
• Owczarek środkowoazjatycki – wzorzec rasy i wygląd
• Imię dla owczarka środkowoazjatyckiego

Historia owczarków środkowoazjatyckich

Owczarki środkowoazjatyckie to bardzo stara rasa psów, której początki są niejasne. Najprawdopodobniej pochodzi od mastifów tybetańskich. Przez setki lat owczarki azjatyckie żyły na terenie całej Azji Środkowej – szczególnie popularne były na terenie obecnego Turkmenistanu i Tadżykistanu.

Rozległy teren występowania przyczynił się do powstania wielu podtypów charakterystycznych dla konkretnych regionów. Dziś rozróżnia się przede wszystkim CAO pasterskie i broniące gospodarstw. Psy żyjące z wędrującymi pasterzami na terenach stepowych były wyższe i smuklejsze, te, których zadaniem było głównie stróżowanie – bardziej potężne, ale mniej zwinne. Owczarki środkowoazjatyckie pierwotnie były psami pasterskimi, a ich głównym zadaniem było odstraszanie drapieżników. Psy pracowały w małych stadach, złożonych głównie z samców. Ich zadaniem było odstraszenie intruza, w miarę możliwości bez walki, która mogła zagrozić zdrowiu psa. W przypadku konfrontacji, owczarki środkowoazjatyckie nie bały się jednak walki z drapieżnikiem, nawet w pojedynkę. Legendy o niezwykłej odwadze CAO sprawiły, że nazywano je wołkodawami (dusicielami wilków). Choć żyły razem z pasterzami, ich wygląd i charakter ukształtowały przede wszystkim surowe warunki życia na pastwiskach, dla pasterzy liczyła się przede wszystkim użytkowość.

W latach 30. W Związku Radzieckim rozpoczęła się celowa hodowla owczarków środkowoazjatyckich, która miała na celu ujednolicenie rasy. Potencjał psów został dostrzeżony przez policję, planowano przekształcenie owczarków środkowoazjatyckich w psy służbowe. Wtedy też do podejmowano próby mieszania owczarków środkowoazjatyckich z innymi rasami psów (m.in. z dogiem niemieckim).

Rasa została uznana przez FCI w 1983 roku. Obecnie rasa w Polsce jest znana, lecz umiarkowanie popularna.

Charakter i osobowość owczarków środkowoazjatyckich

Najważniejszą cechą charakteru owczarków środkowoazjatyckich jest niezależność i inteligencja. To psy, które nie widzą sensu w powtarzalnych czynnościach i robieniem sztuczek. Choćby najbardziej kochały swojego opiekuna, nie widzą większego sensu w aportowaniu.

Charakter owczarka środkowoazjatyckiego w dużym stopniu zależy od usposobienia rodziców i nastawienia hodowli. Pierwotnie CAO miały być psami nastawionymi na współpracę z innymi psami z grupy rodzinnej, chroniący zwierzęta należące do opiekuna, nastawionymi neutralnie do obcych psów poza własnym terenem. Co najważniejsze, owczarki środkowoazjatyckie nie miały mieć najmniejszej agresji w stosunku do ludzi, chyba że byli oni bezpośrednim zagrożeniem dla rodziny.

Owczarki środkowoazjatyckie nie są typowymi psami jednego człowieka. Choć mogą wybrać sobie ulubionego opiekuna, zazwyczaj wszystkich domowników kochają równie mocno. Są zaskakująco łagodne i czułe, co w połączeniu ze spokojnym usposobieniem i uporem daje efekt „kochanej krówki”.

Dla wielu osób wielką zaletą owczarka azjatyckiego będzie mała szczekliwość. Ałabaje nie szczekają bez potrzeby. Mogą zaalarmować o przybyciu gości lub odstraszyć szczekaniem intruza, jednak po sygnale danym przez opiekuna (lub oddaleniu się osoby stojącej pod posesją) pupil od razu cichnie.

Owczarków środkowoazjatyckich nie trzeba w żaden sposób uczyć obrony terytorium, czy swojego człowieka – to są jego naturalne instynkty. Niestety wzmacnianie cech związanych z terytorialnością, czy obroną może mieć odwrotny skutek, zwłaszcza jeżeli pies nie będzie trenowany przez odpowiedzialnego profesjonalistę. Efektem takich działań może być wykształcenie terytorialności tak silnej, że problemem będzie wpuszczenie znajomych na posesję bez wcześniejszego zamknięcia psa na wybiegu.

Owczarek środkowoazjatycki jest po prostu psem domowym. Jego wielkość i siła sprawiają jednak, że powinien trafić jedynie pod opiekę osoby, która będzie umiała go wychować na fajnego, zrównoważonego psa – bez użycia jakiejkolwiek siły.

Czy owczarek środkowoazjatycki jest agresywny

Owczarek środkowoazjatycki nie jest bardziej ani mniej agresywny sam w sobie, niż inne rasy psów. Jest jednak potężnie zbudowany i bardzo silny, dlatego w nieodpowiedzialnych rękach będzie o wiele bardziej niebezpieczny, niż inne rasy psów.

Owczarki azjatyckie są niezależne i uparte, co było cenione na otwartej przestrzeni stepów, ale może sprawiać problemy podczas szkolenia. Błędem jest wtedy używanie siły – CAO są bardzo pamiętliwe, a rozwiązania siłowe mogą obrócić się przeciwko opiekunowi. To właśnie dlatego zaleca się psy tej rasy wyłącznie dla osób doświadczonych w życiu z psami. Szczeniak alabaia potrzebuje opiekuna, który będzie mógł poświęcić wychowaniu go sporo czasu, z cierpliwością i zrozumieniem – bez agresji. Nieprawdą jest, że owczarka środkowoazjatyckiego nie da się wychować. Owszem, wymaga to wytrwałości, a pupil nigdy nie będzie pracował z człowiekiem w podobny sposób, jak chociażby border collie, jednak każdy pies może poznać podstawy posłuszeństwa – zwłaszcza przywołanie.

U owczarków środkowoazjatyckich mogą pojawić się problemy wychowawcze, które bez przepracowania (samodzielnie lub z behawiorystą) mogą skończyć się tragicznie. Przede wszystkim – terytorialność może być zarówno zaletą, jak i wadą. Opiekunowie takiego psa powinni od szczeniaka przyzwyczajać go do wizyt gości. Pies musi wiedzieć, że osoby zaproszone do domu muszą być traktowane przynajmniej neutralnie, bez odrobiny wrogości. Inną potencjalnie problematyczną kwestią jest instynkt obronny – dziecko intensywnie bawiące się z kolegami zazwyczaj nie potrzebuje ochrony ważącego kilkadziesiąt kilogramów psa.

Bardzo ważny jest wybór odpowiedniej hodowli. Jeżeli chcesz, żeby Twój pupil był domowym ulubieńcem, towarzyszem długich spacerów, kup szczeniaka z hodowli, która właśnie w ten sposób traktuje swoje psy. Skupianie się hodowców wyłącznie na cechach obronnych i stróżowaniu, a także na „mocnej kości” szczeniąt, świadczy o tym, że lepiej mieć się na baczności – nawet jeżeli należy do ZKwP – jedynej wiarygodnej organizacji kynologicznej w Polsce.

Dla kogo owczarek środkowoazjatycki będzie idealnym pupilem

Owczarek środkowoazjatycki będzie świetnym psem dla osoby spokojnej, zrównoważonej i konsekwentnej. Choć bardzo mile widziane jest doświadczenie z psami i rasy tej nie zaleca się jako pierwszego psa, o wiele ważniejsza jest chęć pracy z psem, spędzania z nim czasu i rozwiązywania potencjalnych problemów wychowawczych w zarodku. Dobrym pomysłem będzie szkolenie na psim przedszkolu oraz indywidualna współpraca z behawiorystą – jedno i drugie może znacząco ułatwić wspólne życie z pupilem.

Z uwagi na duże gabaryty, jest to pies, który lepiej będzie czuć się w domu z ogrodem, niż w mieszkaniu w mieście. Powodów jest wiele – przede wszystkim owczarek środkowoazjatycki lubi czuć przestrzeń – swój teren, którego może strzec. Jest to też po prostu duży pies, jeżeli ma żyć w mieszkaniu, nie powinna być to ciasna kawalerka (samo posłanie dla CAO zajmuje sporo miejsca). Na pewno owczarek środkowoazjatycki nie powinien codziennie wchodzić po schodach – odpadają więc wszystkie kamienice i bloki bez windy. Tak duży pies jest po prostu szczególnie narażony na choroby układu ruchu, w tym dysplazję stawów biodrowych.

Owczarek środkowoazjatycki nie jest na pewno psem mającym zadatki do sportów kynologicznych. Będzie za to doskonałym towarzyszem do codziennych, spokojnych spacerów – także tych na długie dystanse. Życie z alabaiem nie wymaga szczególnej kondycji ani siły – raczej cierpliwości i spokoju. Raczej nie będziesz mógł pochwalić się licznymi sztuczkami wykonywanymi przez pupila, zyskasz jednak wrażliwego przyjaciela, na którego zawsze możesz liczyć.

Owczarek środkowoazjatycki i dzieci

Jeżeli szukasz informacji o stosunku owczarków środkowoazjatyckich do dzieci, na pewno spotkałeś się już z wieloma sprzecznymi informacjami. Równie popularna jest teoria, że jest to pies-zabójca, jak i doskonale cierpliwa niania dla nawet najbardziej niegrzecznych dzieci. Żadna z tych tez nie jest prawdziwa.

Na ogół owczarki środkowoazjatyckie lubią dzieci, nawet te, które nie należą do jego rodziny. Wiele zależy od nastawienia konkretnego psa, dziecka, czy tego, jak rodzice prowadzą relację pies-dziecko, jednak na ogół CAO mają pozytywne nastawienie do najmłodszych.

Owczarek środkowoazjatycki może być psem rodzinnym, jednak stawianie go w roli „psiej niani” jest co najmniej ryzykownym pomysłem. Przede wszystkim – owczarki środkowoazjatyckie bardzo wolno dojrzewają, zarówno pod względem fizycznym, jak i emocjonalnym. Owczarek środkowoazjatycki jest ustatkowanym, dorosłym psem dopiero w wieku mniej więcej trzech lat. Już wcześniej jednak jest ogromny. Wielki, ale nieostrożny „szczeniaczek” może skrzywdzić dziecko, choćby przez nieuwagę, niechcący.

W przypadku psów dorosłych – choćby najbardziej cierpliwy pies zawsze będzie miał granice znoszenia dyskomfortu, kiedy dziecko będzie go niewłaściwie traktować. Nigdy nie wiemy (i lepiej tego nie sprawdzać), gdzie leży granica cierpliwości u konkretnego psa. Dlatego dorosła osoba zawsze powinna czuwać nad kontaktami psa i dziecka – by nie dopuścić do potencjalnie niebezpiecznej sytuacji. Nie zmuszaj psa do kontaktu z dzieckiem, kiedy pupil jest zmęczony, nie pozwalaj dziecku traktować psa niedelikatnie.

W przypadku psów rodzinnych tym bardziej ważne jest, by sięgać po pomoc behawiorysty w przypadku chociażby początków jakichkolwiek problemów wychowawczych. Owczarek środkowoazjatycki może być największym (dosłownie) przyjacielem dziecka – pod warunkiem że nad ich relacją będzie czuwał dorosły.

Owczarek środkowoazjatycki i inne zwierzęta

Owczarki środkowoazjatyckie miały pracować w stadach i chronić zwierzęta należące do ich pasterza. Jednocześnie trudne warunki życia sprawiały, że musiały polować, by przetrwać. Bardzo wyraźne jest więc u nich rozróżnienie na zwierzęta „swoje” i „obce”. Zwierzęta domowe – inny pies, kot, mniejsze zwierzęta klatkowe, czy gospodarskie mogą być przez azjatę traktowane jako nietykalne, będące pod ochroną pupila. Ten sposób traktowania innych pupili będzie łatwiejszy do wdrożenia, jeżeli pupil wejdzie do domu, w którym są już inne zwierzęta.

Zupełnie inaczej będzie wyglądać sprawa ze zwierzętami, które przypadkiem wtargną na ich teren – zazwyczaj lepiej dla nich, by nie zbliżały się do CAO.

Na terenie neutralnym – w parku, na ulicy, w lesie – owczarek środkowoazjatycki powinien traktować inne psy obojętnie lub pozytywnie. Nad pozytywnymi kontaktami z innymi psami warto pracować od szczeniaka. Niektóre CAO mogą być uprzedzone do psów w typie wilkowatym – owczarków niemieckich i belgijskich, husky, czy wilczaków.

Żywienie – najlepsza karma dla owczarka środkowoazjatyckiego

Owczarki środkowoazjatyckie nie są szczególnie łakome ani wybredne. Ich żywienie jest jednak wyzwaniem ze względu na duże tempo wzrostu i zagrożenie chorobami układu ruchu.

Jak wiele psów ras dużych, CAO są szczególnie narażone na rozszerzenie i skręt żołądka. Rozwiązaniem będzie karmienie psa przynajmniej dwa razy dziennie. Pamiętaj też, by po posiłku pupil mógł odpocząć.

Wśród opiekunów owczarków środkowoazjatyckich popularna jest dieta BARF. Ma to swoje uzasadnienie ekonomiczne – faktycznie może być łatwiej karmić psa tej wielkości surowym mięsem z suplementami, niż karmą superpremium z dużą ilością mięsa. Jeżeli chcesz karmić swojego psa w modelu BARF, pamiętaj jednak o dostosowaniu przepisu mieszanki do potrzeb swojego psa – najlepiej w porozumieniu z psim dietetykiem.

Szczególną wagę należy przyłożyć do diety szczeniaka owczarka środkowoazjatyckiego. Jako psy o bardzo szybkim tempie wzrostu, potrzebują doskonale zbilansowanej diety z dużą ilością dodatków wspierających zdrowie stawów – przede wszystkim glukozaminy i chondroityny. Wybierz karmę przeznaczoną typowo dla szczeniąt dużych ras.

Nadwaga jest szczególnym zagrożeniem zdrowotnym dla CAO, zwłaszcza w okresie wzrostu, dlatego nie przekarmiaj pupila i nie nakładaj karmy „na oko”. Zbyt duża waga jest obciążeniem dla kręgosłupa i stawów, które i tak są narażone na dysplazję. Lepiej, by szczeniak był smuklejszy, niż pulchny.

Polecamy stosowanie suplementów na stawy przez całe życie pupila – zwiększysz w ten sposób szansę na to, że Twój pupil będzie sprawny i zdrowy do późnej starości.

Sprawdź: Suplementy na stawy dla psa

Zdrowie owczarków środkowoazjatyckich

Ostra selekcja naturalna w surowym klimacie azjatyckich stepów sprawiła, że owczarki środkowoazjatyckie stały się psami wyjątkowo wytrzymałymi i odpornymi. Jak na psy tej wielkości żyją dość długo – ok. 11-15 lat.

Jak większość tak dużych psów, CAO mają problem przede wszystkim ze stawami i ogólnie – układem ruchu. Najczęściej występujące w rasie choroby to dysplazja stawów biodrowych, łokciowych, zwyrodnienia kręgosłupa.

Dysplazja to problem, który zależy w równym stopniu od czynników genetycznych, jak i środowiskowych. By dać swojemu psu jak największe szanse na zdrowe życie, wybierz szczeniaka z odpowiedzialnej hodowli, która bada rodziców szczeniąt już na etapie planowania miotu. Szczenięta powinny mieć wykonane badania stawów. Zwróć uwagę na zdrowie rodziców szczeniąt, rozmawiaj z hodowcami na temat środków zapobiegawczych przeciw dysplazji, jakie są stosowane u psów.

Równie ważna jest prawidłowa opieka nad maluszkami w nowym domu. Szczególną rolę odgrywa dieta bogata w chondroprotetyki – suplementy diety na stawy dla psa. Dbaj również o prawidłową wagę szczeniaka i zdrowy ruch. Piesek powinien mieć możliwość swobodnej zabawy i długich, ale umiarkowanie intensywnych spacerów.

Pielęgnacja owczarków środkowoazjatyckich

Pielęgnacja owczarków środkowoazjatyckich nie jest szczególnie skomplikowana. CAO to psy o bardzo obfitym podszerstku, który chroni je przed mrozami. Psy, które większość czasu spędzają na dworze, zazwyczaj linieją dwa razy do roku, za to bardzo intensywnie. W przypadku psów, które żyją głównie w domu, ta różnica nie będzie aż tak wyraźna – jakaś część sierści będzie wypadać przez cały rok.

Najważniejszym zabiegiem pielęgnacyjnym jest wyczesywanie podszerstka, który ma skłonność do filcowania. Pozostawienie filców na skórze może powodować zapalenie skóry, zmiany grzybicze i inne problemy dermatologiczne. Lepiej zapobiegać kłopotom, niż leczyć psa z dolegliwości, których dało się uniknąć.

Kąpanie owczarków środkowoazjatyckich jest dość uciążliwe, głównie ze względu na ich rozmiary. W miarę możliwości planuj kąpiele na godziny wieczorne, po ostatnim spacerze – dzięki temu nie będzie ryzyka, że pupil przeziębi się – może się to zdarzyć nawet po dokładnym wysuszeniu. Gruby podszerstek sprawia, że dokładne umycie sierści i wypłukanie szamponu jest wyzwaniem. Na szczęście owczarki środkowoazjatyckie nie przejawiają skłonności do tarzania się w kałużach i padlinie, dużo mniejsze jest ryzyko, że pupila trzeba będzie wykąpać w trybie awaryjnym.

Koniecznym zabiegiem pielęgnacyjnym jest również przycinanie sierści wystającej w spodniej części łap. Może ona powodować stany zapalne łap i odmrożenia zimą.

Co tydzień sprawdzaj stan oczu i uszu ulubieńca. Jeżeli nie będą wymagały przemycia – nic nie rób. Oczy i uszy przemywaj specjalnymi kroplami. Jeżeli jednak zauważysz dziwną wydzielinę, zabierz ulubieńca do weterynarza.

Koniecznością jest także przycinanie pazurów i dbanie o higienę zębów.

Owczarek środkowoazjatycki – wzorzec rasy i wygląd

Kraj pochodzenia: ZSRR

Klasyfikacja FCI: Grupa 2 – Pinczery, sznaucery i szwajcarskie psy do bydła; Sekcja 2.2 – Molosy typu górskiego.

Wrażenie ogólne: Wysoki i harmonijnie zbudowany pies o nieznacznie wydłużonej sylwetce. Wyraźny dymorfizm płciowy – psy o wiele większe niż suki.

Wysokość: Psy: nie mniej niż 70 cm; Suki: nie mniej niż 65 cm.

Waga: Psy: nie mniej niż 50 kg; Suki: nie mniej niż 40 kg.

Głowa: Masywna, proporcjonalna. Płaskie czoło, umiarkowany stop, średniej długości kufa.

Oczy: Średniej wielkości, owalne, szeroko rozstawione. Oczy od ciemnobrązowych po orzechowe – preferowane ciemne. Niezależnie od koloru oczu ciemne powieki.

Uszy: Średniej grubości, nisko osadzone, trójkątne, grube.

Szyja: Średniej długości, bardzo mocna, umięśniona i nisko osadzona. Podgardle jest cechą charakterystyczną.

Tułów: Harmonijna i mocna linia górna, wyraźny kłąb, głęboka klatka piersiowa i szeroki zad.

Ogon: Gruby u nasady, wysoko osadzony.

Kończyny: Proste, równoległe. Szerokie i mocne uda, duże łapy.

Chód: Harmonijny i elastyczny.

Skóra: Gruba i elastyczna. Na tyle luźna, by ochraniała przed zranieniem w walce z drapieżnikami.

Sierść: Twarda, gęsta i prosta, z obfitym podszerstkiem.

Umaszczenie: Dowolne, z wyjątkiem genetycznie błękitnej i czekoladowej. Wykluczone również połączenie umaszczenia czarno-rudego.

Imię dla owczarka środkowoazjatyckiego

Imię dla psa: Bunny, Tarzan, Lolek, Hulk, Hektor, Atlas, Zeus, Hrabia, Iwan, Piorun, Barry, Ural, Balto, Budyń, Thor, Yogi, Góra, Bohun, Bingo, Aslan, Bambi, Ciapek, Dragon, Elliot, Hektor, Mango, Neron, Otis, Platon./p>

Imię dla suczki: Kora, Bunia, Misia, Zaja, Fala, Bona, Burza, Balbina, Layla, Pestka, Gracja, Ksenia, Beza, Chałwa, Masza, Foka, Jaga, Kluska, Kiwi, Lucy, Mamba, Nuka, Pyza, Tove, Wendy, Yutta, Zjawa.

Czytaj również: Pies ~ Rasy psów

Być może zainteresuje Cię również ten wpis: Jak dbać o psa z dysplazją - profilaktyka, leczenie, rehabilitacja

Poprzedni wpis: Ratunku, mój pies gryzie! Porady behawiorystki