Berneński pies pasterski - jak wygląda życie z berneńczykiem?
Choć berneńskie psy pasterskie rozpoczęły swoją karierę jako psy pracujące (ciągnęły wózki z serem i pilnowały dobytku opiekuna), dziś najczęściej są psami rodzinnymi, które zimą ciągną sanki z dziećmi. Choć nie są największymi dużymi psami, mają już duszę łagodnego olbrzyma, który doskonale dogaduje się z innymi psami, kotami i uwielbia zabawę z dziećmi (choć zabawa wymaga stałego nadzoru z uwagi na gabaryty pupila). Choć nie jest to pies dla każdego, berneńczyki mają swoje oddane grono wielbicieli, którzy zrobią dla nich wszystko.
Spis treści
- Historia rasy
- Charakter i osobowość
- Dla kogo ta rasa będzie odpowiednia
- Zdrowie berneńczyka
- Żywienie – karma dla berneńczyka
- Pielęgnacja berneńskiego psa pasterskiego
- Berneński pies pasterski – wzorzec rasy
- Imię dla berneńskiego psa pasterskiego
- Ile kosztuje berneński pies pasterski
Historia rasy
Istnieje co najmniej kilka teorii dotyczących pochodzenia berneńskich psów pasterskich. Możliwe jest, że każdy z potencjalnych przodków berneńczyka miał swój udział w utworzeniu obecnie znanej nam rasy.
Według jednej z najczęściej przytaczanych teorii przodkiem berneńskiego psa pasterskiego miałyby być żyjące z rzymskimi legionami mastify – molosy pochodzące od dogów tybetańskich. Ta oficjalna wersja została podważona w latach 20. XX w., kiedy podczas wykopalisk w okolicach Jeziora Zuryskiego znaleziono datowaną na ok. 1500 lat p.n.e. czaszkę psa przypominającego obecnego berneńczyka. Obecnie coraz częściej uważa się, że obecne berneńczyki to potomkowie rasy występującej pierwotnie na tych terenach z domieszką molosów przybyłych wraz z Rzymianami.
Berneńczyki były bardzo popularnymi psami od wieków towarzyszącymi Szwajcarom, najczęściej spotykane były w okolicach Berna, a dokładniej w miejscowości Dürrbach. Miasto było znane w całej okolicy z pięknych psów pomagających w pracy serowarów i stróżujących – pierwotna nazwa rasy to Dürrbachler – pies z Dürrbach. Berneńczyki były zaprzęgane do wozów z nabiałem rozwożonym po okolicy. Równie często były także psami pilnującymi gospodarstwa i zwierząt hodowlanych.
Pod koniec XIX w. powstał pierwszy związek kynologiczny zrzeszający hodowców z regionu, a na początku XX w., w 1904 r. berneńczyki zadebiutowały na międzynarodowej wystawie w Berlinie, co poskutkowało szybkim zainteresowaniem rasą poza rodzinną Szwajcarią. Pierwszy wzorzec rasy został opublikowany w 1907 r., a rasa została uznana w 1913 r. przez Szwajcarski Związek Kynologiczny.
Charakter i osobowość
Berneńczyki to psy o zrównoważonym, stabilnym charakterze. Jest opanowany, a przy tym czujny i łagodny. Bardzo mocno przywiązuje się do opiekuna. Nie jest to jednak pies jednego człowieka – jeżeli będzie żyć w rodzinie, w jego wielkim sercu znajdzie się miejsce dla każdego domownika, nie tylko ludzkiego. Źle znosi samotność – chce zawsze przebywać ze swoim stadem.
Wobec obcych berneńczyk jest początkowo zdystansowany i nieufny, ale jeżeli tylko zobaczy, że gość jest ciepło witany przez domowników, jego podejście szybko się zmienia i łatwo nawiązuje kontakt. Jest to pozostałość po przodkach, którzy często byli stróżami. Dlatego berneńczyki często są dość terytorialne, choć obecnie nie jest to cecha dominująca.
Berneński pies pasterski a dzieci
Berneński pies pasterski uwielbia dzieci, a dzieci najczęściej uwielbiają jego. Jak na swoje gabaryty jest to pies raczej ostrożny wobec maluchów, jednak nie wolno zostawiać go samego z kilkulatkami. Z uwagi na swoje rozmiary mógłby zrobić dziecko przez przypadek krzywdę, a ponieważ większe rasy dojrzewają dłużej – nawet u trzy, czy czteroletniego berneńczyka potrafi się uaktywnić niekontrolowana szczenięca głupawka. Z wiekiem berneńczyk staje się jednak coraz bardziej stateczny i zrównoważony. Berneńczyk może być doskonałym psem towarzyszącym dla rodziny z dziećmi, ale na pewno nie jest to psia niańka, której można powierzyć opiekę nad dzieckiem (żadna rasa nie została stworzona w tym celu).
Berneński pies pasterski a inne zwierzęta
Prawidłowo socjalizowany berneńczyk będzie przyjaźnie nastawiony do wszystkich zwierząt małych i dużych. Rasa ta sprawia wrażenie, jakby nie została poinformowana o legendarnej wrogości między psami i kotami – ich relacje z mruczkami układają się zazwyczaj znakomicie. W kontaktach z innymi psami nie dąży do konfrontacji i zachowuje spokój – zwłaszcza jeśli jest zaczepiany przez mniejszego psa.
Dla kogo ta rasa będzie odpowiednia
Pomimo swoich rozmiarów, jest to pies, nad którym stosunkowo łatwo zapanować i być może nawet początkujący opiekun poradzi sobie z tym wielkoludem – pod warunkiem, że od młodego wieku pies będzie układany i uczony zasad wspólnego życia. Nie da się jednak ukryć, że nie jest to pies dla każdego.
Berneńczyk – pies do domu z ogrodem
Choć wbrew pozorom możliwe jest życie z berneńczykiem w bloku, będzie to wymagało dobrej organizacji dnia codziennego. Niestety, ze względu na skłonność do dysplazji stawów biodrowych, berneńczyk nie powinien korzystać ze schodów, a ze względu na gabaryty wnoszenie go na dłuższą metę jest niewykonalne nawet dla bardzo silnej osoby – konieczna jest więc winda, najlepiej dojeżdżająca prosto do wyjścia z budynku.
Dużo częściej berneńskie psy pasterskie żyją w domach z dużymi ogrodami lub na wsi, gdzie mogą chodzić na długie wyprawy terenowe. Choć berneńczyk nie jest typem sportowca, spokojna i regularna aktywność fizyczna jest wskazana, by pupil zachował sprawność do późnego wieku. Może codzienne bieganie z psem nie wchodzi w grę, ale wędrówki spokojnym tempem są bardzo mile widziane.
Piękne, lecz krótkie życie
Niestety, jak większość psów ras dużych i olbrzymich, berneńczyki żyją bardzo krótko jak na większość przedstawicieli swojego gatunku. Maksymalna długość życia to mniej więcej 10 lat, a często jest to 6-8 lat. Choć hodowcy stawiają sobie za cel przedłużenie życia tym wspaniałym psom, to jest to niestety rasa poważnie obciążona chorobami nowotworowymi, które dotykają szczególnie psich seniorów. Dla części osób tak szybka strata będzie zbyt poważnym ciosem, dlatego jeżeli szukasz długowiecznego pupila, sprawdź informacje o mniejszych rasach psów, np. jamnik, beagle, jack russel terrier, czy chihuahua.
Dużo sierści – dużo czesania
Choć pielęgnacja sierści pupila nie jest szczególnie skomplikowana i ogranicza się do szczotkowania i kąpieli w miarę potrzeby, rozmiar pupila sprawia, że jest to wyzwanie. Nie jest to na pewno pies dla osoby, która kocha porządek, ale nie lubi sprzątać: na wielkich łapach piach i błoto są wnoszone w sporych ilościach, a gęsta sierść wypada w dużo większych ilościach niż z jamnika, czy nawet hawańczyka. Uczciwie przyznajemy, że sierść berneńczyka jest dużo łatwiejsza do okiełznania, niż mogłoby się to wydawać, ale sama kąpiel takiego olbrzyma wymaga na pewno więcej pracy niż w przypadku mniejszego psiaka.
Spokojny spacerowicz
Odpowiednio dobrana aktywność fizyczna jest kluczowa, by w miarę możliwości zachować na dłużej dobre zdrowie pupila. Berneńczyki to psy, które z jednej strony mają skłonności do nadwagi, z drugiej natomiast – aktywność sportowa nie jest dla nich szczególnie wskazana. Rozwiązaniem mogą być umiarkowane, spokojne spacery. Jeżeli lubisz spędzać czas na świeżym powietrzu i spacery po parku, ale uważasz, że bieganie jest bez sensu, jeżeli nikt Cię nie goni – jest duża szansa, że z berneńczykiem stworzycie zgrany duet spacerowy.
Zdrowie berneńczyka
Choć berneński pies pasterski to rasa, która w dużej mierze ukształtowała się w miarę naturalnie, jest narażona na dużą część chorób typowych dla łagodnych olbrzymów. Niestety, powszechna jest dysplazja stawów biodrowych i nowotwory. Predyspozycje genetyczne to jednak nie wszystko – czujna obserwacja opiekuna może pomóc w diagnozie na wczesnym stadium choroby i ułatwić leczenie weterynaryjne. Dlatego w przypadku berneńczyków szczególnie ważne są zarówno rutynowe kontrole, jak i konsultacje w przypadku wystąpienia niepokojących objawów, zwłaszcza wszelkiego rodzaju guzków i powiększonych węzłów chłonnych.
Częste choroby i schorzenia berneńskich psów pasterskich:
- Nowotwory (przyczyna zgonu u połowy psów w rasie)
- Skręt żołądka
- Dysplazja stawów biodrowych i łokciowych
- Rozszczep podniebienia
- Mielopatia degeneracyjna
- Spondyloza
- Choroba von Willebranda typu I
- Borelioza (u berneńczyków charakteryzuje się wyjątkowo ciężkim przebiegiem)
Żywienie – karma dla berneńczyka
Berneńskie psy pasterskie mają zazwyczaj dobry apetyt, co w komplecie z ograniczeniami w zakresie aktywności i skłonnością do nadwagi jest często mieszanką wybuchową. Ważnym zadaniem dla opiekuna będzie przede wszystkim utrzymanie prawidłowej wagi, ponieważ otyłość jest dodatkowym obciążeniem dla chorych stawów.
Podstawowe zalecenia żywieniowe są takie same, jak dla innych psów – podstawą diety powinna być wysokomięsna karma bezzbożowa. Z uwagi na duże zapotrzebowanie na energię żywienie karmą mokrą lub BARF jest często dość kosztowne, dlatego duża część berneńczyków jest karmiona wysokiej jakości karmą suchą. Ze względu na skłonność do skrętu żołądka psy tej rasy powinny otrzymywać dwa lub trzy mniejsze posiłki, najlepiej w jak największych odstępach czasowych.
Wsparciem w profilaktyce chorób stawów będzie na pewno suplementacja, olejem z łososia, hmb, zestawem witamin na stawy.
Pielęgnacja berneńskiego psa pasterskiego
Pielęgnacja berneńczyka nie jest szczególnie skomplikowana, jednak rozmiary ulubieńca sprawiają, że każda kąpiel staje się wyzwaniem logistycznym. Co do zasady, berneńczyki należy wyczesywać dwa -trzy razy w tygodniu, a kąpać tak często, jak jest to konieczne. W dużym stopniu zależy to od temperamentu psa i tego, jak bardzo szaleje na spacerach.
W przypadku berneńskiego psa pasterskiego kąpiel najlepiej w miarę możliwości zaplanować wcześniej – głównie dlatego, że długi i gęsty włos bardzo długo schnie i nawet uwzględniając dokładne suszenie, cała operacja może zająć kilka godzin. Jeżeli tylko kąpiel jest zaplanowana wcześniej, najlepiej nie karmić pupila bezpośrednio przed kąpielą, by przez jakiś czas nie było konieczne wyjście z mokrym jeszcze psem na dwór.
By ułatwić sobie pracę, warto wyczesać pupila przed kąpielą, by usunąć stary podszerstek i ułatwić sobie rozczesywanie po kąpieli. Do mycia pupila możesz zastosować szampon uniwersalny dla wszystkich ras, jednak najlepsze efekty osiągniesz, stosując specjalny szampon dla psów o sierści falowanej, półdługiej lub ułatwiający rozczesywanie. Przyda się też odżywka, która ułatwi późniejsze rozczesywanie kołtunów. Kluczowym etapem jest suszenie – pozostawienie okrywy do naturalnego wyschnięcia nie wchodzi w grę – mogłoby to trwać nawet kilkanaście godzin. Wystarczy zwykła ludzka suszarka, jednak najlepiej, by miała ona większą moc, przynajmniej 1600 W. Szczególnie dokładni należy wysuszyć okolice za uszami, w pachwinach – tam, gdzie najczęściej tworzą się kołtuny. Optymalna temperatura suszenia powinna być możliwie neutralna – niewskazany jest zarówno gorący, jak i chłodny nawiew.
Pozostałe czynności pielęgnacyjne są standardowe dla większości ras – przycinanie pazurów według potrzeb, kontrola stanu uszu i oczu. Dodatkowo warto od czasu do czasu przyciąć sierść, która zarasta na łapach między pazurami.
Berneński pies pasterski – wzorzec rasy
Kraj pochodzenia: Szwajcaria
Klasyfikacja FCI: Grupa II Pinczery, sznaucery, molosy, szwajcarskie psy pasterskie i rasy pochodne. Sekcja 3 – szwajcarskie psy pasterskie
Ogólne wrażenie: długowłosy, trójbarwny, więcej niż średniej wielkości. Mocny, harmonijny i proporcjonalnie zbudowany.
Usposobienie i charakter: pewny, uważny i czujny. Łagodny i oddany w stosunku do zaufanych osób, pewny siebie i przyjazny wobec nieznajomych. Łatwy do ułożenia.
Głowa: mocna i proporcjonalna.
Nos: czarny.
Kufa: mocna, średniej długości, prosty grzbiet nosa.
Fafle: czarne i przylegające.
Oczy: ciemnobrązowe w kształcie migdałów.
Uszy: średniej wielkości, wysoko osadzone, trójkątne, lekko zaokrąglone.
Szyja: średniej długości, mocna i muskularna.
Grzbiet: mocny i prosty, poziomy.
Ogon: gęsto owłosiony.
Kończyny: mocnej budowy.
Szata:włos długi i błyszczący, prosty lub lekko falowany.
Umaszczenie: szata podstawowa czarna. Brązowo-czerwone podpalanie na policzkach, nad oczami, na wszystkich czterech kończynach i na klatce piersiowej. Białe znaczeniami według wzoru: czysto biały, symetryczny rysunek na głowie - biała strzałka, która się rozszerza symetrycznie w kierunku nosa. Strzałka na czole nie powinna zachodzić na brązowe plamy nad oczami, a białe znaczenie na kufie powinno sięgać najwyżej do kącików warg. Białe, umiarkowanie szerokie znaczenie przechodzące z podgardla na klatkę piersiową. Pożądane: białe łapy, biały koniec ogona, tolerowane: mała, biała plama na karku, mała, biała plama przy odbycie.
>Wielkość: Psy 64-70 cm, suki 58-66 cm.
Waga berneńczyka nie jest określona we wzorcu, najczęściej psy ważą między 36 a nawet 60 kg
Imię dla berneńskiego psa pasterskiego
Imię dla psa: Hagrid, Big, Benio, Grande, Berni, Bernard, Barry, Chuck, Misiek, Black, Góral, Łasuch, Tobby, Hugo.
Imię dla Suczki:Bobbi, Milka, Bona, Maxie, Diva, Pestka, Kropka, Gracja, Banda, Misia, Molly, Lola, Bella.
Ile kosztuje berneński pies pasterski
Koszt szczeniaka berneńczyka z hodowli ZKwP to ok. 6000 – 6500 zł.
Czytaj również: Pies ~ Rasy psów
Być może zainteresuje Cię również ten wpis: Ochrona przed kleszczami dla każdego członka rodziny - kompleksowy poradnik
Poprzedni wpis: Odwodnienie kota - jak pomóc pupilowi (nie tylko latem)