Szynszyla – skoczny, puszysty gryzoń. Czy to pupil dla Ciebie?

2021-04-22

Szynszyla, podobnie jak kawia domowa, pochodzi z Ameryki Południowej. To małe, skoczne zwierzątko w środowisku naturalnym żyje w Andach, w Rezerwacie Narodowym Las Chinchillas w Chile. Na wolności obserwuje się dwa gatunki szynszyli – szynszylę krótkoogonową i szynszylę małą. W naszych domach gości wyłącznie szynszyla małą – jej kuzynki nigdy nie udało się oswoić.

To wyjątkowo długowieczny gryzoń – w dobrych warunkach potrafi dożyć nawet 15 do 20 lat, rekordzista dożył sędziwych 29 lat.

Pochodzenie szynszyli mocno wpływa na jej tryb życia w naszych domach – jest to zwierzątko raczej nieufne i płochliwe, a jej oswojenie może zająć sporo czasu. Nie jest to więc typowy domowy pupil, skłonny do czułości i głaskania. Jak wygląda zatem codzienne życie z szynszylą?

Jak wygląda życie z szynszylą

Szynszyla w środowisku naturalnym ma wielu wrogów. Wpływa to na jej zachowanie, początkowo jest wobec opiekuna ostrożna i płochliwa, a jej oswojenie potrafi zająć spor czasu. Szynszyle żyją w stadach, w warunkach domowych także poleca się hodować dwie szynszyle tej samej płci, co pozytywnie wpływa na ich samopoczucie.

Są to zwierzątka prowadzące nocny tryb życia, zwyczajowe pory interakcji szynszyli z opiekunem przypadają na poranki i wieczory, choć wystarczy przyciemnić nieco pomieszczenie, by zachęcić je do wcześniejszego kontaktu.

Życie z szynszylą pod jednym dachem jest ciekawym doświadczeniem. Ponieważ są to stosunkowo rzadko spotykane zwierzątka, nie każdy wie, na co należy się przygotować. Jeżeli planujesz kupić szynszylę, częścią Twojego życia będzie:

wysoka klatka lub woliera, która będzie zajmowała sporo miejsca w pokoju
nocne hałasy szynszyli bawiącej się w godzinach Twojego snu
codzienne sprzątanie w klatce lub wolierze i jej najbliższych okolicach
codzienne wybiegi po wybranym pomieszczeniu w domu, które są ważne, by szynszyla mogła się wybiegać i nie zdziczała
różnorodne odgłosy dobiegające z klatki
szynszyle kąpiele w piasku lup pyle wulkanicznym

jak się opiekować szynszylą

Dieta szynszyli

Prawidłowa dieta szynszyli jest do pewnego stopnia podobna do diety bardziej popularnych gryzoni, jak świnka morska czy chomik, jednak występują też znaczące różnice, które trzeba uwzględnić, by Twój pupil dożył w zdrowiu wiele lat.

Punktem wspólnym jest ogromne znaczenie siana i ziół. Siano powinno stanowić nawet 90% pokarmu dla szynszyli. Pozwala ono na ścieranie zębów i pozwala uniknąć chorób stomatologicznych, częstych u szynszyli, które nie mają zapewnionego dostępu do siana w odpowiedniej ilości. Dodatek ziół zapewnia natomiast mikroelementy i witaminy. Siano powinno być codziennie wymieniane na świeże.

Specjalistyczna karma dla szynszyli powinna być jedynie dodatkiem, którego nie powinno się dawać szynszyli więcej, niż jest to wskazane na opakowaniu. Polecamy karmy w formie ekstrudatów, które pomagają uniknąć sytuacje, kiedy szynszyla wybiera sobie co smaczniejsze kąski, zostawiając mniej smakujące jej, lecz potrzebne dla zdrowia składniki.

Jak każde zwierzę, szynszyla potrzebuje także stałego dostępu do świeżej wody.

Jaka jest więc najpoważniejsza różnica między dietą szynszyli a na przykład świnki morskiej? Szynszyla w swoim naturalnym środowisku jest przyzwyczajona do surowej diety charakterystycznej dla suchego klimatu. Świeże warzywa i owoce, które są dla świnek doskonałą przekąską (choć też nie podstawą diety), u szynszyli mogą doprowadzić do cukrzycy.

Szynszyli poważnie zaszkodzić mogą także nasze, ludzkie przekąski. Szynszyla bardzo chętnie spróbuje nowego smakołyka, lecz to nie oznacza, że jest on dla niej odpowiednim pożywieniem. Najlepiej jest nie pokazywać szynszyli świata bardziej wyrafinowanych smaków – dla jej własnego dobra.

Pielęgnacja i zdrowie szynszyli

Szynszyle słyną z wyjątkowo miękkiego i puszystego futerka. Dbanie o jego stan jest dla szynszyli bardzo ważne, jeżeli nie ma możliwości wykąpać się na swój własny sposób, będzie wyraźnie nieszczęśliwa.

Jak wygląda kąpiel szynszyli?

Szynszyle kąpią się w drobnym piasku lub pyle wulkanicznym, którego szynszyla w swoim środowisku naturalnym ma pod dostatkiem. Wanienka/miseczka z piaskiem powinna być stałym wyposażeniem klatki szynszyli.

Pod żadnym pozorem nie można kąpać szynszyli w wodzie! Jej futerko jest bardzo gęste i wysuszenie go po kąpieli nie jest łatwe, a sam zabieg wykonywany przez opiekuna będzie dla niej bardzo stresującym doświadczeniem.

Szynszyle to zwierzątka, które same dbają o swoją higienę i nie wymagają szczególnych zabiegów ze strony opiekuna. Dla jej zdrowia kluczowa jest natomiast uważna obserwacja zachowania puszystego członka rodziny.

Warto zorientować się, gdzie można udać się po pomoc ze swoją szynszylą, zanim wystąpią niepokojące objawy, ponieważ nie każdy gabinet weterynaryjny ma doświadczenie w leczeniu szynszyli.

Jak można rozpoznać, że szynszyla jest chora:

nagle straciła na wadze
straciła apetyt lub nie chce pić/ma większe pragnienie niż zwykle
zwiększyła się jej senność
ma zatwardzenie
agresywne zachowanie, wyrywanie sobie futerka
łzawienie lub zaropiałe oczy
drgawki

Szybka reakcja będzie kluczowa dla skutecznego lekarza, dlatego warto szybko udać się weterynarza specjalizującego się w gryzoniach lub/i zwierzętach egzotycznych.

szynszyla szara na kołowrotku

Dla kogo szynszyla?

Szynszyla to niecodzienny pupil domowy, nieczęsto spotykany. Jej wyjątkowość sama w sobie może być zaletą dla osoby, która chce poznawać świat zachowań i relacji nieco innych niż te, do których przywykliśmy u psów czy kotów.

Przede wszystkim warto mieć na uwadze, że nawet bardzo oswojona szynszyla nie jest zwierzęciem, które bardzo lubi się przytulać i swobodne nawiązanie z nią kontaktu fizycznego to długa droga wymagająca sporej cierpliwości. Nie jest to na pewno pies, który domaga się głaskania podczas wspólnego leżenia na kanapie. Jeżeli jesteś gotowy na cierpliwe oswajanie szynszyli krok po kroku i poszanowanie jej naturalnych reakcji obronnych – możliwe, że jest to zwierzę dla Ciebie.

Nie oznacza to, że szynszyla nie cieszy się z kontaktu z człowiekiem – po prostu jej instynkt sprawia, że nawiązanie relacji trwa znacznie dłużej, a nawet oswojona szynszyla jest w jakimś stopniu płochliwa.

Szynszyla słynie z długowieczności – jak na gryzonia dożywa naprawdę sędziwego wieku. Jest to z jednej strony bardzo długie zobowiązanie. Z drugiej jednak strony – jeżeli bardzo przywiązujesz się do swoich futrzastych członków rodziny, szynszyla będzie lepszym pomysłem niż krótko żyjący chomik.

Szynszyla dla alergika

Futro szynszyli raczej nie powoduje alergii. Teoretycznie jest możliwe uczulenie na ślinę szynszyli, lecz jest to bardzo rzadkie. Niestety, dużo częściej zdarza się alergia na siano lub pył do kąpieli. Trudno więc jednoznacznie stwierdzić, czy jest to dobre zwierzę dla alergika

Szynszyla dla dziecka

Już pewnie się tego domyśliłeś, ale warto to napisać jasno: szynszyla nie jest najlepszym pupilem dla dziecka. Łatwo ją przestraszyć, wymaga wiele cierpliwości i uwagi. Jest bardzo delikatna i należy ją brać na ręce bardzo umiejętnie, by jej nie przestraszyć i nie zrobić krzywdy.

Możliwe jest wspólne życie dziecka i szynszyli pod jednym dachem (nie musisz więc całkiem rezygnować z pomysłu zakupu szynszyli, jeżeli jesteś rodzicem), lecz na pewno nie jest to kandydat na dziecięcego ulubieńca.

Jak oswoić szynszylę

Do oswojenia szynszyli potrzebne jest sporo cierpliwości. Jest to długotrwały proces, a nawiązanie trwałej relacji ze swoją szynszylą to zadanie na miesiące, a czasami nawet lata.

Pomocne będzie na pewno odpowiednie ustawienie klatki, tak, by mogła nas przez cały czas obserwować.

Na początek warto zacząć od oswajania szynszyli ze swoją obecnością. Jeżeli dopiero zaczynasz ją oswajać, nie próbuj dotykać jej na siłę podczas sprzątania w klatce czy wolierze. Dzięki temu przyzwyczai się, że Twoja dłoń nie stanowi dla niej zagrożenia.

Podczas wybiegów pozwól jej swobodnie pobiegać. Usiądź w jednym miejscu i po prostu daj jej czas. Stałe godziny wybiegów dadzą jej poczucie stabilności. Mów do niej łagodnie i spokojnie, zwracaj uwagę na ton swojego głosu. Zostaw otwarte drzwi klatki, by wiedziała, że w każdej chwili może do niej wrócić, gdy poczuje się niepewnie.

Oczywiście pomocne będą przysmaki: karma, zioła lub sianko, które szynszyla będzie mogła podjadać z ręki.

Kiedy szynszyla zacznie sama do Ciebie podchodzić, zachowuj się spokojnie, nie przyśpieszaj nagle tempa, biorąc ją na ręce.

Jak szynszyla okazuje radość

Szynszyle wydają różne dźwięki, by pokazać, że są zadowolone. Oznaką wielkiego szczęścia szynszyli jest tak zwany popkorning, czyli radosne podskakiwanie, znane każdemu opiekunowi kawii domowej.

Klatka czy woliera dla szynszyli

Szynszylę można trzymać w klatce, natomiast jeżeli tylko jest taka możliwość, lepiej zdecydować się na dużą i wysoką wolierę z kilkoma poziomami.

Minimalne wymiary klatki w Polsce to 60/80/100 cm dla jednej szynszyli i 40/70/100 dla dwóch szynszyli. Jest to jednak absolutne minimum, optymalne wymiary 1m2 i 150 cm wysokości dla dwóch szynszyli i takie jest też minimum np. w Niemczech. Woliery pozwalają szynszylą na przemieszczanie się na różnych poziomach, tak, jak to robią szynszyle w środowisku naturalnym.