Kot manx - ten dziwny kot bez ogona

Choć koty manx to rasa, która powstała całkowicie naturalnie, budzi wiele kontrowersji. Emocje budzi nie tylko kwestia ogona. Hodowla manxów jest trudna i wymaga wiele ostrożności – choć ryzyko przenoszenia chorób związanych z charakterystycznym wyglądem można zmniejszyć, część manxów ma poważne problemy zdrowotne. Między innymi z tego powodu hodowli manxów jest bardzo mało – rasa najbardziej popularna jest w swojej małej ojczyźnie, na wyspie Man między Wielką Brytanią a Irlandią.

Spis treści

• Historia manxów
• Charakter i osobowość manxów
• Dla kogo manx będzie idealnym pupilem
• Kot manx i dzieci
• Kot manx i inne zwierzęta
• Żywienie – najlepsza karma dla kota manxa
• Zdrowie kotów manx
• Pielęgnacja kotów max
• Kot manx – wzorzec rasy i wygląd
• Imię dla manxa

Historia manxów

Nietypowy wygląd manxów przyczynił się do powstania legendy wyjaśniającej brak ogona. Za jego brak miałby odpowiadać flegmatyczny charakter kotów, a także… biblijny Noe. Podczas przygotowań do ewakuacji przed potopem, kot manx miał wejść do arki w ostatniej chwili przed potopem. Noe, śpiesząc się z jej zamknięciem, miał przez przypadek przyciąć ogon kotu drzwiami. Według innej wersji, manx to połączenie kota i królika.

Dużo mniej mityczna opowieść mówi o kotach-rozbitkach, które miały znaleźć ocalenie po rozbiciu się statku hiszpańskiej armady w XVI wieku.

Niezależnie od tego, czy mutacja wystąpiła spontanicznie na wyspie Man, czy też dzisiejsze manxy pochodzą od kilku kotów-rozbitków z nietypową mutacją, niewątpliwie ich wygląd nie jest dziełem człowieka, lecz doboru naturalnego. Rasa była znana na wyspie od wieków, a jej mieszkańcy długo nawet nie zdawali sobie sprawy z ich niezwykłości. Koty manx były domowymi pupilami, cenionymi w gospodarstwie za odstraszanie gryzoni od spiżarni. W wyspiarskim języku manx koty są znane jako kayt manninagh.

Niezwykłe koty bez ogona to nie jedyna ciekawostka zoologiczna wyspy Man. Jest to także ojczyzna wyjątkowych owiec Loaghtan, które mają aż cztery rogi!

Dopiero w XIX wieku pierwsi brytyjscy felinolodzy zwrócili uwagę na niezwykłość manxów i założyli pierwsze celowe hodowle. Wkrótce powstawały też pierwsze kluby miłośników manxów. Rasa została uznana przez FIFe w 1949 roku.

Mieszkańcy wyspy Man są dumni ze swoich wyjątkowych kotów. Prawdopodobnie koty manx są jedynymi kotami, których wizerunek został wybity na monetach używanych w regularnym obiegu. „Kocie” jednopensówki były wybijane w latach 1980-1983, w 1988 koty zostały umieszczone także na monetach dla kolekcjonerów. Co ciekawe, podobny zaszczyt spotkał owce z Man.

Charakter i osobowość manxów

Manxy to zrównoważone i spokojne koty, niektórzy mówią, że wręcz flegmatyczne. Choć lubią się bawić, nie jest to kot, który w dzikich harcach rozniesie mieszkanie. Manxy mocno przywiązują się do swoich ludzi, choć nie zawsze oznacza to potrzebę bliskiego kontaktu – najczęściej wystarczy, że będziesz w zasięgu wzroku. Często każdy domownik jest obdarzany podobną miłością, choć zdarza się, że manx wybierze sobie jedną, ulubioną osobę.

W przeciwieństwie do większości kotów manxy lubią wodę. Część z nich możesz też nauczyć sztuczek, np. aportowania. Brak ogona nie przeszkadza manxom we wspinaczkach, na pewno ucieszy się z wysokiego drapaka lub specjalnych kocich półeczek.

Dla kogo manx będzie idealnym pupilem

Manx to kot, który doskonale przystosowuje się do stylu życia swojego opiekuna, o ile ten poświęca mu wystarczająco dużo czasu. Jako pupil o umiarkowanej aktywności, sprawdzi się zarówno w domu aktywnego singla, osoby starszej, czy w domu rodziny z dziećmi. Manxy nie wymagają też skomplikowanej pielęgnacji i nie sprawiają większych problemów wychowawczych niż inne rasy kotów.

Z drugiej jednak strony jest to bardzo rzadka rasa kota, która nie występuje w Polsce. Konieczne jest sprowadzenie kociaka z zagranicy – jest to możliwe, jednak wiąże się z dodatkowymi kosztami i formalnościami.

Niemniej ważne są aspekty etyczne. Choć troskliwi hodowcy będą minimalizować ryzyko wystąpienia u kociąt chorób typowych dla rasy, nie da się go wyeliminować w 100%. Konsekwencje braku ogona u manxów mogą być poważne: od problemów z nietrzymaniem moczu i zatwardzeniami, po chorobę zwyrodnieniową, powodującą stały ból. Na problemy zdrowotne najbardziej narażone są manxy typu rumpy, całkowicie pozbawione ogona. Warto więc zadać sobie pytanie, czy charakterystyczny wygląd ma aż tak duże znaczenie. Poza brakiem ogona manxy najbardziej przypominają koty europejskie i brytyjskie – zarówno pod względem wyglądu, jak i charakteru. Hodowle obu ras bez problemu znajdziesz w naszym kraju, nie budzą też tylu kontrowersji.

Kot manx i dzieci

Zasadniczo manxy lubią dzieci i chętnie się z nimi bawią. Jednak – jak większość kotów – bardzo ważna jest dla nich niezależność. Kiedy pupil zmęczy się towarzystwem, będzie szukał spokojnego miejsca, by odpocząć. Pod tym względem manxy bardzo przypominają większość ras kotów na świecie.

Kot manx i inne zwierzęta

Kot manx jest znany z łagodnego charakteru. Akceptuje zarówno inne koty, jak i psy. W stosunku do innych zwierząt jest nastawiony pozytywnie i zawsze unika konfliktów. Świetnie poradzi sobie w domu, w którym jest już kilka zwierzaków.

Niestety to pozytywne nastawienie znika, kiedy pojawiają się mniejsze zwierzęta, zwłaszcza gryzonie. W przeszłości koty z wyspy Man były cenione za umiejętności łowieckie, dlatego nie wymagajmy od nich, by zaprzyjaźniły się z chomikiem, czy myszką. Niezależnie od rasy kota, wskazana jest duża ostrożność, kiedy w domu mieszkają także mniejsze zwierzaki. Ważne jest nie tylko fizyczne bezpieczeństwo, ale też dobrostan psychiczny – mniejszy pupil od razu wyczuwa obecność drapieżnika, a to powoduje u niego silny stres – nawet jeżeli jest zamknięty w klatce.

Żywienie – najlepsza karma dla kota manxa

Zdrowy kot manx będzie potrzebował dokładnie takiego samego żywienia, jak każdy inny kot. Jak zawsze, polecamy więc wysokomięsną karmę mokrą bez zbóż, koniecznie z dodatkiem tauryny.

Jako koty o dość niskiej aktywności, manxy mogą mieć skłonność do nadwagi. Wskazane jest kontrolowanie wagi ulubieńca i karmienie odmierzonymi wcześniej porcjami. Podczas nakładania karmy „na oko”, prawdopodobnie nałożymy więcej karmy, niż jest to wskazane.

W przypadku manxów chorujących na typowe dla rasy dolegliwości związane z trawieniem, o diecie pupila powinien zdecydować weterynarz/dietetyk zwierzęcy, zgodnie z potrzebami pupila.

Sprawdź także: Karma dla kociąt i kota juniora

Zdrowie kotów manx

Zdrowie manxów to temat, który budzi najwięcej kontrowersji. Z jednej strony, mutacja odpowiadająca za brak ogona u niektórych kotów tej rasy, powstała w sposób naturalny. Z drugiej jednak strony – hodowla tych kotów wymaga naprawdę sporo ostrożności, która czasami nie wystarcza, by na świecie pojawiły się wyłącznie zdrowe kocięta.

Dla niektórych może być to zaskakujące, jednak nie wszystkie manxy rodzą się bez ogona. Koty tej rasy dzieli się na:

• Rumpy – koty całkowicie bez ogona
• Rumby riser – z wypukłą kością krzyżową
• Stumpy – o króciutkim ogonku mającym do 3 cm
• Stubby – manxy o szczątkowym ogonie niepełnej długości
• Longy/tailed – manxy o normalnym, długim ogonie

Kiedy rozpoczęto celową hodowlę maxów bez ogona, szybko okazało się, że w każdym miocie rodzą się kocięta o różnym stopniu rozwinięcia się ogona. Nie jest możliwe przewidzenie, jaki procent kotów urodzi się bez ogona. Łączenie ze sobą dwóch kotów rumpy (bez ogona) nie było rozwiązaniem – w przypadku takich ciąż bardzo wysoki jest wskaźnik poronień, a podczas porodu (który nie jest takim oczywistym rozwiązaniem) rodzą się ciężko chore kocięta.

Szansa na urodzenie się zdrowych kociąt jest większa w przypadku połączenia kota bez ogona z kotem o szczątkowym lub długim ogonie. Nawet wtedy jednak nie ma pewności, czy kociaki urodzą się zdrowe. Choroby genetyczne ujawniają się u kociąt manxów do 4 mies. życia, dlatego kocięta tej rasy zazwyczaj spędzają u hodowców nieco więcej czasu – by upewnić się, że są zdrowe.

Manxy bez specyficznych problemów zdrowotnych żyją ok. 15 lat, podobnie jak inne rasy kotów.

Najczęstsze problemy zdrowotne kotów manx:

• Dysgeneza krzyżowo-ogonowa
• Dysfunkcja pęcherzowo-cewkowa
• Dysfunkcja okrężnicy
• Głuchota dziedziczna
• Zapalenie stawów ogonowych
• Wypadanie odbytu
• Wady jelit

Pielęgnacja kotów max

Pielęgnacja manxów nie jest bardziej skomplikowana niż w przypadku jakiejkolwiek innej rasy kotów – pod warunkiem że pupil jest zdrowy.

Sierść manxów nie wymaga skomplikowanych zabiegów, wystarczy raz w tygodniu przeczesać ją szczotką, by zebrać luźne włoski. W okresie linienia warto czesać kota nawet codziennie, a także podawać pastę odkłaczającą.

Ścieranie się pazurków to dla każdego kota kwestia dość indywidualna i zależy m.in. od częstości korzystania z drapaka. Obserwuj tempo ścierania się pazurków i przycinaj je w miarę potrzeby.

Poważnym problemem zdrowotnym dla kotów niezależnie od rasy jest kamień nazębny, który powoduje uciążliwy ból, a nierzadko prowadzi do usunięcia zębów. By temu zapobiec, myj zęby swojemu kotu specjalną pastą enzymatyczną. Możesz też dodawać do wody pastylki, które zapobiegają odkładaniu się kamienia.

Kot manx – wzorzec rasy i wygląd

Kraj pochodzenia: Wyspa Man, dependencja korony brytyjskiej

Kod EMS: MAN

Klasyfikacja FIFe: Kategoria 3 – koty krótkowłose i somalijskie

Wrażenie ogólne: Krągły kot z okrągłym pyszczkiem i wydatnymi policzkami. Manxy mają krótsze przednie nogi i krótkie plecy, które wyginają się od ramion do okrągłego zadu. Po podniesieniu manxy są zaskakująco ciężkie. To powolne, spokojne koty.

Wielkość: Koty – 38 cm, Kotki – 33 cm.

Waga: Koty – 4,5-5,5 kg, Kotki – 3,5-4,5 kg.

Głowa: Okrągła, z wydatnymi policzkami.

Szyja: Krótka i gruba.

Oczy: Duże, okrągłe i pełne. Kolory: złoty, miedziany, niebieski, zielony, orzechowy – w zależności od umaszczenia.

Uszy: Średniej wielkości, szeroko rozstawione. Szerokie u nasady, zwężające się do zaokrąglonych końców.

Tułów: Umięśniony i zwarty. Średniej wielkości, jednak o mocnych kościach. Szeroka klatka piersiowa i dobrze wysklepione żebra. Krótki, łukowaty grzbiet proporcjonalny do wielkości kota. Szeroki i okrągły zad.

Nogi: O mocnym kośćcu, szeroko rozstawione – podkreślają głęboką klatkę piersiową. Tylne nogi znacznie dłuższe od przednich, bardzo muskularne. Dłuższe tylne nogi sprawiają, że zad jest wyżej niż ramiona. Patrząc od tyłu, tylne nogi są proste. Łapy schludne i okrągłe, z pięcioma palcami w przednich łapach i czterema w tylnych.

Ogon:

• Rumpy
• Rumpy riser
• Stumpy
• Stubby
• Longie

Sierść: Krótka (nieco twardy i błyszczący włos okrywowy) lub długa (jedwabisty włos okrywowy). Niektórzy uważają długowłosą odmianę manxa za osobną rasę kota – cymric.

Umaszczenie: Wszystkie odmiany barwne, łącznie z kolorem białym/białymi znaczeniami.

Imię dla manxa

Imię dla kota: Felix, Maniek, Batman, Lupus, Salem, Norris, Niuniek, Hrabia, Chesire, Figaro, Orion, Homer.

Imię dla kotki: Doris, Miśka, Psota, Kulka, Luna, Goldie, Milady, Buffy, Fisia, Pumba, Wenus, Jelly, Brie, Kora.

Czytaj również: Kot ~ Rasy kotów

Być może zainteresuje Cię również ten wpis: Odchudzanie kota - wywiad z dr Karoliną Hołdą

Poprzedni wpis: Dog argentyński - tylko dla odpowiedzialnych przewodników