Dysplazja stawów biodrowych psa - objawy, rozpoznanie, leczenie

2021-05-24

Dysplazja stawów biodrowych to poważne schorzenie, którego nie można wyleczyć, a jedynie powstrzymuje się jego dalszy rozwój. Choć najczęściej z powodu poważnych zmian cierpią głównie psy starsze, zdarza się, że predyspozycje do zmian chorobowych obserwuje się już w wieku szczenięcym. Co możesz zrobić jako odpowiedzialny psi rodzic, by zadbać o zdrowie swojego pupila?

Spis treści

Na czym polega dysplazja stawów biodrowych u psa
Przyczyny dysplazji stawów biodrowych u psa
Rozpoznanie schorzenia
Leczenie weterynaryjne dysplazji stawów biodrowych
Profilaktyka
Rasy psów szczególne narażone na dysplazję stawów biodrowych

Na czym polega dysplazja stawów biodrowych u psa

Dysplazja stawów biodrowych to choroba ortopedyczna, którą zwyczajowo kojarzy się raczej z dużym psami, jak owczarki niemieckie, dobermany, labradory, czy bernardyny. W rzeczywistości jednak pewne ryzyko wystąpienia dysplazji istnieje także wśród ras średnich i nawet małych, jak mops czy cocker spaniel.

Dysplazja stawów biodrowych może ujawnić się u psa w każdym wieku. Choć najczęściej spotyka się chorujących na dysplazję psów seniorów, to u ras szczególnie narażonych na wystąpienie zwyrodnień zdarzają się także szczenięta ze zmianami wskazującymi na początki choroby. Wczesne rozpoznanie zmian jest szczególnie ważne, ponieważ część operacji poprawiających znacząco komfort życia psa można wykonać jedynie w bardzo młody wieku. Na czym jednak polega ta choroba?

Dysplazja stawów biodrowych polega na rozluźnieniu struktur stawowych. Najbardziej charakterystyczne jest spłycenie panewki stawowej, co skutkuje nieprawidłowym osadzeniem głowy kości udowej. Zmiany często dotyczą także budowy samej kości udowej. Powoduje to ocieranie się o siebie kości, co powoduje u psa ból i prowadzi do stawów zapalnych. Psy z dysplazją stawów biodrowych unikają używania chorych kończyn, są mniej aktywne fizycznie. To z kolei grozi nadwagą, która dodatkowo obciąża chore już stawy. Dlatego w leczeniu dysplazji stawów biodrowych szczególnie ważne jest wczesne rozpoznanie początków choroby, by opóźnić jej rozwój i pomóc psu zachować sprawność na jak najdłużej.

dysplazja u starszego psa

Przyczyny dysplazji stawów biodrowych u psa

Dysplazja stawów biodrowych psa to schorzenie, którego przyczyny są złożone i składa się na nie wiele czynników, z których najczęściej dominujące są predyspozycje genetyczne. U ras szczególnie predysponowanych do choroby niestety nie wystarczy pochodzenie od zdrowych rodziców – mogą być oni nosicielami genów odpowiedzialnych za skłonności do dysplazji.

Innymi czynnikami, które mogą powodować dysplazję u psa ze skłonnością do tego typu zwyrodnień, są:

zbyt szybki wzrost
przekarmianie
nadpodaż wapnia w diecie
zbyt intensywne treningi (zwłaszcza skoki w wieku szczenięcym)
nadwaga
brak ruchu
urazy mechaniczne (stłuczenia, złamania)
nieodpowiednie podłoże w wieku szczenięcym (ślizganie się po płytkach lub parkiecie)

Co ważne, decydującym czynnikiem zawsze będzie predyspozycja genetyczna. Ograniczenie do minimum czynników środowiskowych może mieć za to wpływ na wolniejszy rozwój zwyrodnień.

Rozpoznanie schorzenia

Choć najczęściej pierwsze objawy dysplazji stawów biodrowych, u psów szczególnie narażonych pierwsze objawy można zaobserwować już u szczeniąt.

Najwcześniejsze objawy dysplazji stawów biodrowych to:

zmniejszona aktywność
utykanie
sztywny chód
ostrożne ruchy

W przypadku ras obciążonych dysplazją konieczne są badania w kierunku dysplazji przed dopuszczeniem do hodowli. Nie każdy pies w początkowym stadium zwyrodnień będzie utykać, dlatego badanie RTG, CT i fizykalne badanie ortopedyczne są konieczne, by wykluczyć dysplazję.

Obowiązkowe badania stawów biodrowych u ras podatnych na dysplazję wykonuje się po ukończeniu 15 miesiąca. Ocena opisywana jest w skali od A do E, gdzie A to pies wolny od zwyrodnień, a E – zaawansowana, ciężka dysplazja.

Do hodowli w przypadku większości ras dopuszcza się psy z oceną od A do C (lekka dysplazja), jednak psy z oceną B i C. W przypadku niektórych ras (dobermany, rottweilery, sznaucery olbrzymie i wszystkich retrieverów) dopuszczalna jest wyłącznie ocena A i B.

Leczenie weterynaryjne dysplazji stawów biodrowych

Leczenie operacyjne dysplazji stawów biodrowych psa

Ponieważ do części metod operacyjnych można zakwalifikować jedynie bardzo młode psy (JPS przed 5. miesiącem życia, a pierwsze objawy pojawiają się między 6 a 12 miesiącem, u psów z ras narażonych na dysplazję zaleca się pierwsze badanie RTG w wieku 2-4 miesiące. Brak zmian chorobowych podczas takiego badania nie oznacza, że pupil nie zachoruje w wieku dorosłym lub senioralnym, jednak jeżeli psiak już jako szczeniak wykazuje pierwsze objawy, szybkie działanie może być kluczowe, by zahamować rozwój choroby.

Leczenie operacyjne jest także możliwe u psów starszych, także w wieku senioralnym – są to często endoprotezy (wykonywane także u ludzi), czy osteotomia miednicy – TPO.

choroby stawów doberman

Leczenie zachowawcze dysplazji stawów biodrowych psa

W niektórych przypadkach podczas konsultacji z lekarzem ortopedą podjęta zostaje decyzja o leczeniu zachowawczym. Czynnikami, które mogą zdecydować o podjęciu leczenia zachowawczego, mogą być wiek, stopień zaawansowania zwyrodnień, czy – niestety – możliwości finansowe opiekuna.

Dobrą praktyką jest ustalenie z lekarzem zoofizjoterapeutą indywidualnego planu leczenia dostosowanego do potrzeb psiego pacjenta. W przypadku niektórych psów konieczne jest uśmierzenie bólu za pomocą środków farmakologicznych, w innych wypadkach pomocna bywa współpraca z zoodietetykiem.

W leczeniu dysplazji pomaga odpowiednia suplementacja – pomocne są preparaty bogate w składniki budulcowe chrząstki stawowej (Omega 3, kolagen), czy wspierające odbudowę tkanki mięśniowej (n. HMB). Preparaty stosowane w leczeniu powinny być stosowane w porozumieniu z weterynarzem.

Co ważne, choć zbyt intensywne treningi mogą przyczyniać się do rozwoju choroby, nie powinno się rezygnować całkowicie z ruchu. Kluczowe jest dobranie aktywności adekwatnej do zaawansowania choroby i sprawności psa. W przypadku psów z dysplazją o wiele lepiej od nagłych zrywów sprawdzą się dłuższe, ale mniej intensywne spacery. Jeżeli tylko jest taka możliwość, pomocne są także ćwiczenia w wodzie.

Profilaktyka

Dysplazja stawów biodrowych jest chorobą genetyczną, której nie można wyleczyć. Nie oznacza to jednak, że opiekun nie ma żadnego wpływu na hamowanie postępów choroby swojego ukochanego pupila. Ograniczenie czynników środowiskowych powodujących dysplazję może opóźnić wystąpienie pierwszych objawów lub spowolnić postępowanie choroby.

Co możesz zrobić, by zadbać o zdrowe stawy swojego pupila:

regularnie wykonuj badania w kierunku dysplazji, zwłaszcza w przypadku ras szczególnie narażonych
zadbaj o prawidłową dietę, nie przekarmiaj, kontroluj wagę
ogranicz nagłe skoki i zrywy (zwłaszcza w wieku szczenięcym, do czasu zakończenia wzrostu)
jeżeli masz w mieszkaniu panele, płytki lub parkiet – zastanów się nad dywanem
ogranicz skoki na meble. Jeżeli Twój pupil śpi z Tobą w łóżku, zastosuj schodki, które ułatwią mu wejście
ogranicz w miarę możliwości wchodzenie po schodach
stosuj suplementy na stawy i zwiększające tkankę mięśniową – w porozumieniu z weterynarzem

beżowy labrador w wodzie - ćwiczenia na dysplazję psa